การผ่าตัดทางนรีเวชมีวิวัฒนาการมาโดยลำดับ จากอดีตที่การผ่าตัดเป็นเรื่องค่อนข้างยาก ปัจจุบันก็ง่ายและสะดวกขึ้น ด้วยนวัตกรรมและความเชี่ยวชาญของแพทย์ จากแผลใหญ่หลายซม. ก็เล็กลงเหลือเพียง 0.5-1 ซม. จากภาวะแทรกซ้อนที่เคยพบมากจากการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้องก็ลดลงด้วยการผ่าตัดผ่านกล้อง และการผ่าตัดก็สามารถรักษาหรือแก้ปัญหาโรคต่างๆ ได้มากขึ้น มีความเจ็บปวดน้อยลงและมีการฟื้นตัวที่เร็วขึ้น

การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช คืออะไร

การผ่าตัดผ่านกล้อง หมายถึง การผ่าตัดที่ใช้กล้อง ซึ่งมีลักษณะเป็นแท่งทรงกระบอกเล็กๆ แทนตาของแพทย์ เข้าไปดูอวัยวะต่างๆ ที่ไม่สามารถเห็นได้ด้วยตาโดยตรง โดยสอดผ่านช่องเล็กๆ ของร่างกายที่มีอยู่เดิมหรือเจาะเป็นช่องเล็กๆ ให้สอดเข้าไปดูอวัยวะที่ต้องการได้ และมีเครื่องมือผ่าตัดลักษณะเล็กๆ ยาวๆ สอดเข้าไปแทนเครื่องมือผ่าตัดธรรมดา เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาโรคนรีเวชในอุ้งเชิงกราน ทั้งของมดลูก ปีกมดลูก และรังไข่ เป็นต้น

โรคทางนรีเวชที่สามารถใช้วิธีผ่าตัดผ่านกล้อง

ถุงน้ำในรังไข่ หรือเนื้องอกบางชนิดในรังไข่
เนื้องอกมดลูก
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ปวดท้องน้อยเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ
ภาวะมีบุตรยาก
มีพังผืดในอุ้งเชิงกราน
โรคมะเร็งทางนรีเวช เช่น มะเร็งรังไข่, มะเร็งโพรงมดลูก, มะเร็งปากมดลูก

ประโยชน์ของการผ่าตัดผ่านกล้อง

โดยปกติแล้วการผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวชสามารถทำได้ทั้งเพื่อการวินิจฉัยและเพื่อการรักษา

ในด้านการวินิจฉัย มีหลายโรคที่การผ่าตัดผ่านกล้องช่วยการวินิจฉัยได้ดีและแม่นยำก่อนทำการผ่าตัด เพื่อป้องกันการผิดพลาด เช่น โรคที่ทำให้ปวดท้อง โรคที่ทำให้เลือดออกผิดปกติจากมดลูก โรคที่ทำให้มีบุตรยาก เช่น มีก้อนเนื้องอกในโพรงมดลูก การมีพังผืดในอุ้งเชิงกราน มีการอักเสบ หรือเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกราน หรือตั้งครรภ์นอกมดลูก ที่ทำให้มีอาการปวดท้องน้อย นอกจากนี้ยังช่วยประเมินก่อนการรักษาจริงว่าควรจะใช้วิธีการรักษาวิธีใดจะเหมาะสมที่สุด
ในด้านการผ่าตัดรักษา เราสามารถใช้เครื่องมือและเทคนิคมาประกอบการผ่าตัดหลายๆ อย่างที่ทันสมัย (แต่เดิมต้องใช้วิธีผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง) เช่น การเลาะพังผืด การตัดถุง Cyst หรือเนื้องอกรังไข่ เนื้องอกมดลูก เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ การแก้ไขประจำเดือนมามาก รวมถึงการผ่าตัดมดลูกโดยไม่ต้องเปิดหน้าท้อง และการแก้หมันเพื่อให้มีบุตรได้

การผ่าตัดผ่านกล้องดีกว่าการผ่าตัดธรรมดาอย่างไร

สามารถวินิจฉัยโรคทางนรีเวชวิทยาหลายโรคที่วิธีต่างๆ เช่น การตรวจร่างกายและตรวจภายใน การทำ CT scan หรือ MRI ไม่สามารถวินิจฉัยได้
ประเมินสภาพของโรคในขณะที่ตรวจ เพื่อตัดสินใจและสรุปแนวทางการรักษา
เป็นการผ่าตัดที่บอบช้ำน้อย แผลมีขนาดเล็กประมาณ 0.5-1 ซม. (1-5 แผล แล้วแต่ชนิดการผ่าตัด) ทำให้เจ็บปวดน้อย ดูแลง่าย แผลหายเร็ว เกิดภาวะแทรกซ้อนน้อย อยู่โรงพยาบาลน้อยวัน และฟื้นตัวได้เร็ว
ผลดีทางด้านเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตในแง่ความเจ็บปวดน้อย และฟื้นตัวมาใช้ชีวิตปกติได้เร็ว
มีความสะดวกปลอดภัยสูงกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง
ทำผ่าตัดในรายละเอียดได้ดีกว่าผ่าตัดธรรมดา เพราะกล้องสามารถขยายภาพได้ใหญ่กว่าจริงได้

และในปัจจุบัน การผ่าตัดผ่านกล้องมีการใช้ระบบแสงอินฟราเรดซึ่งทำงานร่วมกับสารเรืองแสงฟลูออเรสเซนต์ (ICG : Indocyanine Green) เข้ามาช่วยในการผ่าตัด ซึ่งจะมีข้อดีคือ

เห็นรอยโรคได้ชัดเจนขึ้น
มีการใช้กล้องตัดแสงเพื่อดูลักษณะภาพเส้นเลือด
ใช้สารเรืองแสงเพื่อกำหนดตำแหน่งโรคและและต่อมน้ำเหลือง

พล. ร.ต. นพ. โซ่สกุล บุณยะวิโรจ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งนรีเวช
ศูนย์สุขภาพหญิง โรงพยาบาลพญาไท 1

ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช เทคนิคนี้..มีข้อดียังไง