“ข้อไหล่” ถือเป็นข้อที่มีโอกาสหลุดสูงที่สุด โดยภาวะข้อไหล่หลุดนั้น คือภาวะที่หัวกระดูกข้อไหล่หลุดออกจากเบ้าไหล่ ซึ่งอาจจะหลุดออกทางด้านหน้า ด้านหลัง หรือหลายทิศทาง หรือในคนไข้บางราย อาจมีโอกาสเกิดภาวะข้อไหล่หลุดซ้ำด้านหน้าได้เช่นกัน ส่งผลให้ผู้ป่วยมีความกังวลไม่สามารถใช้งานข้อไหล่ได้เต็มที่ รวมถึงในคนไข้บางกลุ่มอาจต้องไปดึงหัวไหล่ที่หลุดให้เข้าที่ที่โรงพยาบาล

ข้อไหล่หลุด…เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง?

ภาวะนี้มักเกิดได้จากอุบัติเหตุที่ค่อนข้างรุนแรง เช่น ล้มจากการถูกกระแทกเล่นกีฬา หรืออุบัติเหตุที่ทำให้มีหัวไหล่หรือแขนบิดหมุน จนทำให้หัวไหล่เคลื่อนหลุดออกจากเบ้า ส่งผลให้มีเยื่อหุ้มข้อไหล่ยืดและฉีกขาด แล้วไปติดผิดตำแหน่งทำให้มีพื้นที่ทางด้านหน้ากว้างขึ้นส่งผลให้เมื่อขยับหัวไหล่ในท่ากางแขนและหมุนแขนออกแล้วมีโอกาสทำให้ไหล่หลุดซ้ำได้อีก ซึ่งเป็นภาวะทุพลภาพที่ทำให้ไม่สามารถใช้งานแขนและหัวไหล่ด้านนั้นอย่างเต็มที่ ซึ่งส่งผลอย่างมากโดยเฉพาะนักกีฬาที่มีการใช้แขน ไหล่ เช่น วอลเลย์บอล เทนนิส แบดมินตัน เบสบอล รวมถึงกีฬาที่ต้องเข้าปะทะ ได้แก่ ฟุตบอล บาสเกตบอล มวย เป็นต้น

อาการเตือน “ภาวะข้อไหล่หลุด”

ผู้ป่วยที่มีภาวะข้อไหล่หลุดนั้นจะมีอาการเจ็บปวดมาก ไหล่ผิดรูป หรือในบางรายอาจมีอาการชา และไม่สามารถยกแขนหรือเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้ตามปกติ

ข้อไหล่หลุดซ้ำ รักษาได้ด้วยวิธีนี้!

หลังจากที่ได้รับการดึงไหล่ให้เข้าที่แล้ว หากได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสมหรือมีการบาดเจ็บซ้ำอีกก็จะส่งผลให้เกิดเยื่อหุ้มไหล่ไปติดผิดตำแหน่งรวมถึงมีการสูญเสียกระดูกทั้งเบ้ากระดูกและหัวกระดูกต้นแขนได้ ส่งผลทำให้เกิดภาวะหัวไหล่ไม่มั่นคง(shoulder instability)ตามมาในภายหลังได้

โดยในปัจจุบันการเย็บซ่อมเยื่อหุ้มไหล่ผ่านกล้องให้ผลดี ในกรณีที่ไม่มีการสูญเสียของเนื้อกระดูกทั้งบริเวณเบ้าไหล่ และหัวกระดูกต้นแขนแต่ถ้ามีการสูญเสียเนื้อกระดูกร่วมด้วยจะพบอัตราการหลุดซ้ำหลังผ่าตัดสูงถึงร้อยละ 67 ดังนั้นการผ่าตัดด้วยวิธี Latarjet รักษาภาวะข้อไหล่หลวมและหลุดซ้ำด้านหน้าโดยเฉพาะในรายที่มีเนื้อกระดูกสูญหายไปดังที่กล่าวข้างต้น

ขั้นตอนการรักษา เริ่มจากการนำกระดูกสะบักส่วน coracoid พร้อมทั้งเส้นเอ็นกล้ามเนื้อและเอ็นที่ติดอยู่ ย้ายที่มายึดกับกระดูกเบ้าไหล่ด้านหน้าส่วนล่างโดยลอดผ่านเอ็นกล้ามเนื้อไหล่ส่วนหน้าและทำการเย็บซ่อมเยื่อหุ้มไหล่ด้านหน้า ซึ่งการผ่าตัดด้วยวิธีนี้มีหลักการป้องกันไหล่หลุดได้จาก….

ผลจากการดึงของเส้นเอ็นแขนที่ติดอยู่กับเนื้อกระดูกที่ย้ายที่มาเสริมบริเวณเบ้าไหล่ด้านหน้าส่วนล่าง ในขณะที่กางแขนและหมุนออกด้านนอก
ผลจากกระดูกที่นำมาเสริมกระดูกเบ้าไหล่ด้านหน้าส่วนล่าง
ผลจากการเย็บซ่อมเยื่อหุ้มไหล่กับส่วนของเส้นเอ็นที่ติดมากับกระดูกที่ย้ายมา

การผ่าตัดด้วยวิธี Latarjet เหมาะกับใครบ้าง

ผู้ป่วยไหล่หลุดซ้ำด้านหน้าที่มีเบ้ากระดูกหายไปมากกว่าร้อยละ25 แต่น้อยกว่าร้อยละ40
ผู้ป่วยไหล่หลุดซ้ำด้านหน้าที่มีหัวกระดูกต้นแขนหายไปมากกว่าร้อยละ 40
ผู้ป่วยไหล่หลุดซ้ำหลังจากได้รับการผ่าตัดเย็บซ่อมเยื่อหุ้มไหล่ผ่านกล้องมาแล้ว

โดยที่ผู้ป่วยไหล่หลุดซ้ำจะได้รับการซักประวัติตรวจร่างกาย ตรวจภาพทางรังสี รวมถึงตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์สามมิติ และเอ็กซเรย์แม่เหล็กไฟฟ้า เพื่อประเมินตำแหน่งพยาธิสภาพให้ครบถ้วนสำหรับวางแผนได้อย่างเหมาะสมครบถ้วน

ผศ. นพ. ณัฏฐา กุลกำม์ธร

ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออร์โธปิดิคส์

ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท 2

ข้อไหล่หลุด, ผ่าตัดรักษาข้อไหล่หลุด