ข้อไหล่(Glenohumeral joint) จะประกอบไปด้วยส่วนหัวของกระดูกต้นแขน (Head of Humerus) ซึ่งมีลักษณะโค้งนูน (Convex) และส่วนเบ้าของกระดูกสะบัก (Glenoid) ซึ่งมีลักษณะโค้งเว้า (Concave) โดยรัศมีความโค้งของกระดูกทั้ง 2 ด้านมีความแตกต่างกันมาก ดังนั้นความมั่นคงของข้อไหล่จึงจำเป็นต้องอาศัยจากเนื้อเยื่อและเส้นเอ็นรอบๆ เป็นหลัก หากมีการฉีกขาดก็อาจทำให้เกิดข้อไหล่เสื่อมได้

เอ็นข้อไหล่ฉีกขาด สาเหตุหนึ่งของข้อไหล่เสื่อม!

เส้นเอ็นข้อไหล่ (Rotator cuff tendon) เป็นเส้นเอ็นที่เกาะจากกระดูกสะบักไปยังหัวกระดูกต้นแขน (Humerus) มีจำนวน 4 เส้น เป็นเส้นเอ็นที่สำคัญ โดยทำงานประสานกันช่วยในการยก, หมุนข้อไหล่ และสร้างความมั่นคงให้การ เคลื่อนไหวของข้อไหล่เป็นไปอย่างสมดุล โดยหัวกระดูกต้นแขนจะอยู่กลางส่วนเบ้าของกระดูกสะบัก (Glenoid)

เมื่อเส้นเอ็นข้อไหล่ มีการฉีกขาดขนาดใหญ่หรือไม่สามารถทำงานได้ (Massive rotator cuff tear or dysfunction) ขณะทำการยกแขน แรงดึงกล้ามเนื้อหัวไหล่ (Deltoid muscle) จะดึงให้หัวกระดูก Humerus เลื่อนขึ้นด้านบนไม่อยู่ตรงกลางเบ้า เกิดการขบกันของหัวกระดูกกับขอบเบ้าด้านบนและชนกับส่วนของกระดูก Acromion

ทำให้ผู้ป่วยที่มีเส้นเอ็นข้อไหล่ฉีกขาดมีอาการปวดในบางช่วงของการยกไหล่ในระยะแรก เมื่อการฉีกขาดเป็นมากขึ้น ข้อไหล่เกิดการเสียสมดุลจะมีอาการอ่อนแรงและยกไหล่ได้ไม่สุด จนเกิดการเสื่อมของข้อไหล่ในที่สุด

สัญญาณบ่งบอกโรคข้อไหล่เสื่อม

อาการปวด (Pain) เป็นอาการที่พบได้ชัดเจนที่สุด มักปวดเวลาเคลื่อนไหวข้อไหล่ เช่น ยกแขน, กางแขน, หมุนแขน เป็นต้น เมื่อข้อเสื่อมมากขึ้นก็จะมีอาการปวดแม้จะอยู่นิ่งๆ
เคลื่อนไหวข้อได้น้อยลง หรือไหล่ติด ไม่สามารถเคลื่อนไหวแขนไปได้สุดเหมือนคนปกติทั่วไป เช่น ไม่สามารถหวีผมหรือเอื้อมหยิบของจากชั้นวางของ เป็นต้น อาการไหล่ติดโดยมากจะพบมากหลังจากที่เราไม่ได้เคลื่อนไหวไหล่เป็นเวลานาน เช่น หลังจากตื่นนอนเราจะพบว่าไหล่ยึดติดมาก
กล้ามเนื้ออ่อนแรง เมื่อมีข้อเสื่อมการเคลื่อนไหวลดลง กล้ามเนื้อโดยรอบก็จะลีบและอ่อนแรง
มีเสียงในข้อไหล่ อาจจะมีเสียงในข้อเวลาเคลื่อนไหวข้อไหล่

ขั้นตอนการรักษาโรคข้อไหล่เสื่อม

แพทย์จะทำการพูดคุยกับคนไข้เพื่อพิจารณาดูว่า..คนไข้มีข้อบ่งชี้ที่ต้องผ่าตัดหรือไม่? กรณีที่ไม่ต้องทำการผ่าตัด คนไข้ควรปฏิบัติตัวตามที่แพทย์สั่ง เช่น ไม่เล่นกีฬาในกลุ่มที่เสี่ยงต่อการบาดเจ็บเพิ่มเติม ระหว่างนั้นอาจมีการทำกายภาพบำบัดและฝึกกล้ามเนื้อเพื่อรักษาสภาพกล้ามเนื้อของตนเอง ทั้งนี้จะขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์และอาการของคนไข้เป็นหลัก

ผศ. นพ. ณัฏฐา กุลกำม์ธร

ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออร์โธปิดิคส์

ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท 2

ปวดไหล่อย่าปล่อยไว้...เพราะอาจเสี่ยงโรคข้อไหล่เสื่อม