การตรวจสุขภาพอย่างถูกหลัก จะช่วยป้องกันและลดโอกาสเสี่ยงของการเกิดโรคในอนาคตได้ หัวใจสำคัญของการตรวจสุขภาพ คือ

เพื่อวินิจฉัยตั้งแต่ระยะก่อนเป็นโรคหรือวินิจฉัยโรคตั้งแต่ระยะเริ่มแรก
เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยงอย่างครอบคลุมต่อการเกิดโรค
เพื่อปรับเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตเพื่อสุขภาพดีอย่างยั่งยืน

ดังนั้น ผู้มารับการตรวจจะต้องได้รับทราบประเด็นปัญหาและความเสี่ยงในทุกๆ ด้านของตนเอง เพื่อเลือกโปรแกรมเพิ่มเติมหรือการตรวจพิเศษที่เหมาะสมที่สุดกับตนเอง โดยสามารถรับคำแนะนำจากผู้ให้คำปรึกษาหรือปรึกษากับแพทย์โดยตรง

เตรียมตัวให้ดี เพื่อผลที่แม่นยำ

ก่อนมาตรวจร่างกาย ผู้มาตรวจสุขภาพควรทราบและปฏิบัติตามคำแนะนำการเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพอย่างถูกต้อง เพราะ มีผลต่อ “ผลการตรวจ” ทั้งคำแนะนำสำหรับการตรวจพื้นฐานและคำแนะนำเฉพาะสำหรับการตรวจทางห้องปฏิบัติการ (Lab) บางอย่าง เช่น เลือด, ปัสสาวะ ,อุจจาระ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตรวจพิเศษต่างๆ จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องเตรียมตัวมาอย่างดี

ขณะที่แพทย์ก็จะทำหน้าที่ในการ ซักประวัติ โดยเฉพาะวิถีการใช้ชีวิตและค้นหาภาวะความเสี่ยงต่างๆ ไปพร้อมๆ กับการตรวจร่างกาย หากคนไข้มีประเด็นปัญหาจะเน้นแก้ปัญหาที่คนไข้สนใจก่อน แพทย์จะใช้ประโยชน์จาก lab แปลผลข้อมูลการตรวจอย่างถูกต้อง และครอบคลุมตามความสามารถของ lab ตัวนั้นๆ เพื่อค้นหาความเกี่ยวข้องกับโรคต่างๆ โดยยึดหลักการป้องกันก่อนป่วย (PREVENTION) ดังนั้นการวิเคราะห์ผลตรวจทั้งหมดจึงต้องพยายามให้สามารถบอกถึงความเสี่ยงและแนวโน้มความเจ็บป่วยในอนาคตให้คนไข้ได้เป็นสำคัญ

“ค่าที่ผิดปกตินิดหน่อย” อาจอันตรายมากกว่าที่คิด

ผลการตรวจที่เป็น “ความผิดปกตินิดหน่อย” อาจมีอันตรายมากกว่าที่คิด เช่น ความดันโลหิตสูงนิดหน่อย, น้ำตาลในเลือดสูงนิดหน่อย, ไขมันสูงนิดหน่อย, กรดยูริคสูงนิดหน่อย, ไขมันพอกตับนิดหน่อย เพราะความผิดปกตินิดหน่อยทั้งหมดนี้ กำลังบ่งบอกถึงโรคอ้วนลงพุง (METABOLIC SYNDROME) ที่แฝงอยู่ ซึ่งหากไม่ปรับเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตโดยองค์รวม จะนำไปสู่การป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs : เบาหวาน ,ความดันโลหิตสูง, โรคระบบหัวใจและสมอง, ไตเสื่อม, มะเร็งทุกชนิด) ซึ่งกำลังเป็นปัญหาใหญ่ของสาธารณสุขของแทบทุกประเทศทั่วโลก

ผลตรวจไม่ผิดปกติ ก็ขอรับคำปรึกษาเพิ่มเติมได้

หากผลการตรวจสุขภาพทั่วไปไม่พบความผิดปกติใดๆ แต่ท่านยังรู้สึกร่างกายไม่ดี ก็สามารถรับคำปรึกษาเพื่อตรวจวินิจฉัยในเชิงลึกเพิ่มเติม โดยการตรวจทางเวชศาสตร์ชะลอวัย ซึ่งจะมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ก้าวหน้า เน้นการตรวจหาความผิดปกติก่อนป่วย เน้นการตรวจหาความผิดปกติที่จะทำให้ป่วย รวมทั้งการตรวจหาอนุมูลอิสระหรือสารก่อความเสื่อม, ตรวจระดับสารต้านอนุมูลอิสระ, ตรวจระดับสมดุลย์ของฮอร์โมนทั้งระบบ, ตรวจระดับวิตามิน, ตรวจสารโลหะหนัก ตลอดจนถึงการตรวจทางพันธุกรรม เพื่อใช้บอกโอกาสเสี่ยงของการเกิดโรคในอนาคต ซึ่งปัจจุบันแพทย์บางสาขาใช้ การตรวจทางพันธุกรรมในการเลือกยาเพื่อการรักษาที่ได้ผลดีกว่าต่อผู้ป่วย หรือที่เรียกกันว่า การแพทย์แม่นยำ (PRECISION MEDICINE) ซึ่งกำลังจะกลายมาเป็นหลักการรักษาในอนาคตอย่างแน่นอน

การได้รับคำแนะนำอย่างถูกต้องชัดเจนในทุกประเด็นปัญหา คำแนะนำอย่างถูกต้องในการปรับเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตเพื่อสุขภาพดีอย่างยั่งยืนและผู้รับการตรวจสุขภาพนำไปปฏิบัติตามอย่างจริงจัง คือ ประโยชน์คุ้มค่าของการมาตรวจสุขภาพและคู่ควรกับคำกล่าวที่ว่า “การตรวจสุขภาพคือความไม่ประมาท” อย่างแท้จริง

พญ.พุธชาต ล้ำเลิศกิตติกุล
แพทย์เวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟูสุขภาพ
สูติ-นรีแพทย์และแพทย์เวชศาสตร์ทางเพศ
โรงพยาบาลพญาไท 3

ตรวจสุขภาพอย่างอุ่นใจ ลดเสี่ยงภัยโรคในอนาคต