ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของคนรานั้นเสื่อมถอยลงได้ตามกาลเวลา โดยเฉพาะ “ผู้ใหญ่หรือสูงอายุ” ที่ภูมิคุ้มกันจะต่ำลงตามสภาพร่างกายที่ถดถอย จนทำให้ร่างกายเกิดการติดเชื้อและป่วยได้ง่ายกว่าคนวัยหนุ่มสาว
หนึ่งสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ใหญ่หรือผู้สูงอายุ มีภูมิคุ้มกันเพิ่มขึ้นและห่างไกลจากโรคต่างๆ ได้ดีนั่น ก็คือการได้รับ “วัคซีนสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ” เพราะหากผู้ใหญ่หรือผู้สูงอายุมีการติดเชื้อโรคต่างๆ อาจมีอาการทรุดหนักหรือมีโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมา จนทำให้ความรุนแรงของโรคเพิ่มขึ้นและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันที่ดีไว้จึงสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง

ทำความรู้จัก 6 วัคซีน ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ

1. วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่

การติดเชื้อไข้หวัดใหญ่พบได้ในทุกช่วงวัย โดยทั่วไปการติดเชื้อไม่ทำให้เกิดอาการรุนแรง ผู้ป่วยมักจะหายได้เองภายใน 3-5 วันหลังจากมีอาการ แต่หากเป็นผู้สูงอายุจะมีอัตราเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่สูง รวมทั้งอัตราการเสียชีวิตก็สูงตามไปด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุ ตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
สำหรับผู้ที่มีอายุระหว่าง 19-64 ปี ที่เป็นโรคหัวใจ โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง และผู้ป่วยทุกวัยที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลอย่างน้อยปีละครั้งจากโรคเรื้อรัง เช่นโรคเบาหวาน โรคไต โรคเลือด รวมถึงผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือได้รับยากดภูมิคุ้มกัน กลุ่มคนเหล่านี้ก็ควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี เช่นกัน

2. วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ
เหมาะกับผู้ป่วยที่ตัดม้าม ผู้ป่วยตับวาย หรือไตวาย ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือได้รับยากดภูมิคุ้มกัน และผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป นอกจากนี้อาจพิจารณาตามความเหมาะสมโดยเฉพาะในกลุ่มที่มีโรคประจำตัว อายุระหว่าง 19-64 ปีที่มีโรคหัวใจ โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง โรคตับแข็ง โรคไตวายเรื้อรัง ผู้เป็นโรคเบาหวาน รวมถึงผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำ และผู้เป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง

3. วัคซีนรวมป้องกันโรคคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน
โดยเฉพาะวัคซีนป้องกันบาดทะยัก ควรฉีดกระตุ้นภูมิทุกๆ 10 ปี ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นบาดทะยักส่วนใหญ่มักไม่มีประวัติรับวัคซีนป้องกันโรคมาก่อน

4. วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด
แนะนำในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป เพื่อลดอุบัติการณ์การเกิดโรคงูสวัด และช่วยลดความรุนแรงของอาการงูสวัดได้ ทั้งนี้คนที่เคยเป็นโรคอีสุกอีใสมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคงูสวัดได้ และยิ่งอายุมากขึ้นก็มีโอกาสเป็นได้มาก เนื่องจากภูมิต้านทานของร่างกายจะลดลง โดยอุบัติการณ์การเกิดงูสวัดจะพบประมาณร้อยละ 30 ในประชากรทั่วไป และจะเพิ่มถึงร้อยละ 50 ในผู้ที่มีอายุ 85 ปีขึ้นไป

5. วัคซีนป้องกันอีสุกอีใส
เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีภูมิคุ้มกันโรคและมีโอกาสสัมผัสเชื้อ เช่น ครู หรือผู้ที่เลี้ยงเด็กหรือคลุกคลีกับเด็กเป็นจำนวนมาก รวมไปถึงสตรีวัยเจริญพันธุ์ที่ยังไม่ต้องการตั้งครรภ์ ทั้งนี้ สำหรับผู้ที่ไม่ทราบหรือไม่มีประวัติเคยเป็นมาก่อน ควรตรวจหาภูมิคุ้มกันอีสุกอีใสก่อนได้รับวัคซีน

6. วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ บี
ตับอักเสบบี เป็นโรคร้ายที่ส่งผลกระทบต่อตับซึ่งเกิดจากไวรัสตับอักเสบบี วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบบีสามารถป้องกันโรคตับอักเสบบีและอันตรายต่างๆ ที่ตามมาหลังจากการติดเชื้อตับอักเสบบีได้ รวมถึงมะเร็งตับและโรคตับแข็ง
นอกจากนี้ยังเหมาะกับผู้ป่วยโรคไตที่ได้รับการฟอกไต รวมถึงผู้ป่วยที่ได้รับเลือดบ่อยๆ ผู้ที่มีโรคหัวใจ โรคถุงลมโป่งพอง โรคไตวายเรื้อรัง ผู้เป็นโรคเบาหวาน รวมถึงผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือได้รับยากดภูมิคุ้มกัน

“การฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ” นั้น มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าการฉีดวัคซีนในช่วงวัยเด็ก เพราะระบบภูมิคุ้มกันต่างๆ ในร่างกายที่อ่อนแอลงตามวัย ทำให้ง่ายต่อการติดเชื้อและมีโอกาสป่วยสูง
“วัคซีน” จะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้แก่ร่างกาย เป็นการดูแลเชิงป้องกันและยังสามารถช่วยลดระดับความรุนแรงของบางโรคได้อีกด้วย
เมื่อทราบอย่างนี้แล้ว เราไม่ควรรีรอกับเรื่องสุขภาพของ …“ตัวเราเองและคนที่เรารัก” สำหรับผู้สนใจ สามารถปรึกษาแพทย์เฉพาะทางผ่านระบบออนไลน์โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ใดๆ ก่อนเข้ารับการบริการ

นพ. กมลเดช วงศ์พรภักดี
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรกรรม
ศูนย์อายุรกรรม โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

วัคซีนที่ดี...สำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ