หลายคนอาจคิดว่า “การผ่าตัดขากรรไกร” คือคำตอบสุดท้ายของการรักษาอาการ “สบฟันผิดปกติ” แต่ความจริงแล้ว มีการสบฟันผิดปกติในหลายกรณีที่สามารถแก้ไขหรือรักษาได้ด้วยการจัดฟัน โดยใช้การจัดฟันแบบใสที่เรียกว่า “อินวิซาไลน์” (Invisalign) ซึ่งเป็นทางออกที่ดีอย่างหนึ่งในการแก้ปัญหา วันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับการรักษาอาการสบฟันผิดปกติด้วยวิธีนี้กัน
การสบฟันผิดปกติ สร้างปัญหาอะไรได้บ้าง?
- คุณภาพในการเคี้ยวอาหารไม่ดี จากการที่ประสิทธิภาพในการใช้ฟันบด เคี้ยว ฉีก กัดนั้นลดลง ส่งผลให้ระบบย่อยอาหารต้องทำงานหนักขึ้น อาจทำให้เกิดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือท้องผูกได้ง่าย และเมื่อการย่อยอาหารไม่ดี การดูดซึมสารอาหารของลำไส้ก็ทำได้น้อยลง จนอาจทำให้เกิดโรคหรือการเจ็บป่วยอื่นๆ ตามมาจากการขาดสารอาหาร
- การเจริญเติบโตของกระดูกขากรรไกรจะผิดปกติไปตามการสบฟันที่ผิดปกติ มีอาการปวดบริเวณขากรรไกร ข้อต่อขากรรไกร เลยไปจนถึงหูทั้งสองข้าง บางกรณีอาจเกิดการเสื่อมของเนื้อเยื่อที่ยึดข้อต่อขากรรไกร มีอาการอ้าปากไม่ขึ้น นอนกรน และเกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับได้
- ด้วยฟันบางซี่ต้องรับแรงจากการบดเคี้ยวมากว่าปกติแบบผิดธรรมชาติ ส่งผลให้ฟันซี่นั้นสึกหรอมากกว่าฟันซี่อื่นๆ ฟันจึงอ่อนแอลง อีกทั้งการรับแรงกระทำที่มากกว่าปกติทำให้เนื้อเยื่อรอบๆ รากฟันอักเสบได้ง่าย ลุกลามไปเป็นการปวดฟัน ฟันโยก และต้องสูญเสียฟันซี่นั้นไปในที่สุด
- ทำให้โครงสร้างใบหน้าไม่สมดุล พูดไม่ชัด และน้ำลายกระเด็นง่าย เมื่อบุคลิกภาพเสียไปก็ทำให้ไม่กล้ายิ้มและไม่อยากพูดคุยกับใคร ขาดความมั่นใจจนกลายปัญหาทางด้านจิตใจและการเข้าสังคม
การจัดฟันแบบใส “อินวิซาไลน์” (Invisalign) คืออะไร?
การจัดแบบฟันใส หรืออินวิซาไลน์ (Invisalign) เป็นการใช้เครื่องมือจัดฟันที่มีลักษณะเป็นพลาสติกใส มีสัมผัสที่เรียบ และไร้ลวดเหล็กแบบที่เราเคยเห็นทั่วไป ซึ่งในทุกๆ เคสคนไข้ ทันตแพทย์จะทำการออกแบบและส่งให้ทางห้องปฏิบัติการ (แล็บ) ผลิตให้เหมาะสมกับปัญหาของฟันในแต่ละบุคคล เพื่อการใส่เครื่องมือที่ทำให้คนไข้รู้สึกสบายและไม่เกิดการระคายเคืองในช่องปาก
ในด้านความสวยงาม การจัดฟันแบบใสนั้นแทบจะไม่มีใครสักเกตเห็นว่าผู้สวมใส่กำลังจัดฟันอยู่ นอกจากนี้ผู้สวมใส่ยังสามารถถอดออกและใส่กลับเข้าไป เพื่อการแปรงฟันและการรับประทานอาหารได้เองอย่างสะดวกสบาย เพราะมีเทคนิคที่ช่วยให้เกิดความยืดหยุ่นและคืนรูปได้เมื่อสวมกลับเข้าไปในเครื่องมือนี้ ซึ่งเรียกว่า SmartTrack Technology
การทำงานของ Attachment จะกำหนดทิศทางการเคลื่อนที่ของฟัน
Attachment จะมีลักษณะเป็นปุ่มที่ทันตแพทย์จะติดไว้ที่ฟันของคนไข้ เพื่อกำหนดทิศทางให้ฟันเคลื่อนไปตามแนวที่ต้องการ ไม่ว่าจะเป็นการดึงฟัน หมุนฟัน เคลื่อนฟันทั้งซี่ หรือการขยับรากฟัน โดยจะใช้การส่งผ่านแรงเบาๆ อย่างต่อเนื่องผ่านตัวปุ่มที่ติดไว้ ทำให้ฟันค่อยๆ เคลื่อนไปยังตำแหน่งที่ต้องการได้ตลอดเวลาอย่างเป็นธรรมชาติ จึงให้ผลการรักษาตามที่ทันตแพทย์วางแผนไว้ ซึ่งจะมีการออกแบบที่แตกต่างกันไปในแต่ละปัญหาของคนไข้
ต้องใส่เครื่องมือจัดฟันนานแค่ไหน?
โดยทั่วไป เมื่อคนไข้เข้าพบทันตแพทย์เพื่อประเมินปัญหาฟัน จะมีการวางแผนการรักษาที่บอกได้ว่าจะต้องใช้ระยะเวลานานเท่าไหร่ ซึ่งคาดคะเนได้ค่อนข้างแม่นยำ ผ่านการวิเคราะห์และดูแบบจำลองการเคลื่อนที่ของฟันในระบบคอมพิวเตอร์สามมิติ ส่วนจะใช้เวลานานแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับปัญหาฟันที่แตกต่างกัน แต่ผู้จัดฟันจะต้องมาให้ทันตแพทย์เปลี่ยนชุดเครื่องมือใหม่ในทุกๆ 2 สัปดาห์ ซึ่งคนไข้อาจจะรู้สึกอึดอัดเล็กน้อยในวันแรกๆ ที่มีการเปลี่ยนเครื่องมือชุดใหม่ แต่นั่นหมายถึงฟันได้มีการเคลื่อนตัวไปในทิศทางที่ตั้งไว้ ความสำเร็จในการรักษาก็จะคืบหน้าขึ้นเรื่อยๆ
ขั้นตอนการจัดฟันแบบใส “อินวิซาไลน์”
- เข้ารับคำปรึกษา และประเมินสภาพฟันกับทันตแพทย์เฉพาะทาง เพื่อพิจารณาว่าสามารถรักษาด้วยการจัดฟันแบบใสได้หรือไม่
- กรณีที่ทันตแพทย์พิจารณาว่าสามารถทำได้ จะเริ่มขั้นตอนต่อไป คือการถ่ายรูปในช่องปากและใบหน้า เอกซเรย์ฟัน พิมพ์แบบฟัน เพื่อส่งเข้าห้องปฏิบัติการ (แล็บ) ทำการออกแบบอุปกรณ์สำหรับคนไข้โดยเฉพาะ
- ฟังคำอธิบายการรักษาจากทันตแพทย์ พร้อมดูภาพสามมิติจากคอมพิวเตอร์ และพูดคุยถึงการรักษา ในขั้นตอนนี้คนไข้จะเห็นแบบจำลองการเคลื่อนตัวของฟันในแต่ละครั้งที่มีการเปลี่ยนเครื่องมือใหม่ ตั้งแต่การใส่เครื่องมือชิ้นแรกไปจนถึงชิ้นสุดท้าย
- นัดหมายเพื่อรับเครื่องมือ ใส่เครื่องมือครั้งแรก ฝึกการใส่ การถอด โดยคนไข้จะต้องใส่เครื่องมือวันละ 20-22 ชม. เป็นอย่างน้อย โดยถอดออกเฉพาะตอนแปรงฟังและรับประทานอาหาร เพื่อการเคลื่อนตัวของฟันอย่างต่อเนื่อง
- เข้ารับการเปลี่ยนเครื่องมือชุดใหม่ในทุก 2 สัปดาห์ จนเสร็จสิ้นกระบวนการรักษา
- ใส่เครื่องมือคงสภาพฟันที่เรียกว่า รีเทนเนอร์ (Retainer) เพื่อคงสภาพฟันที่จัดเสร็จแล้ว
- พบทันตแพทย์ตามนัดหมาย เพื่อตรวจสุขภาพฟันและความสมบูรณ์ของการรักษา
ทั้งนี้ หลังจากจัดฟันเสร็จแล้ว คนไข้ควรดูแลฟันให้สะอาดด้วยการเลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงอ่อนนุ่ม และพยายามใช้ไหมขัดฟัน หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่เคี้ยวยากสักระยะหนึ่ง เคร่งครัดในการใส่รีเทนเนอร์เพื่อคงสภาพฟัน และหมั่นนำมาล้างทำความสะอาดโดยใช้ยาสีฟันกับแปรงสีฟันชนิดขนอ่อนนุ่ม หากพบว่ารีเทนเนอร์เกิดความเสียหาย ต้องแจ้งทันตแพทย์โดนเร็วเพื่อสั่งผลิตใหม่
และเพื่อให้ฟันคงสภาพ แข็งแรง มีสุขภาพภายในช่องปากที่ดี ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพฟันปีละ 2 ครั้ง เพราะต่อจากนี้ คุณจะมีฟันที่สะอาดและเรียงตัวสวยงาม ทั้งสามารถใช้ฟันในการบด กัด เคี้ยวอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ สมกับที่ได้แก้ปัญหาการสบฟันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
