TMS คืออะไร?

TMS เป็นอักษรย่อที่มาจากคำว่า Transcranial Magnetic Stimulation ซึ่งเป็นเครื่องกระตุ้นเซลล์สมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

ในการทำงาน เครื่อง TMS จะสร้างสนามแม่เหล็กกำลังสูง และส่งสนามแม่เหล็กนั้นไปกระตุ้นเซลล์สมองในบริเวณที่เป็นโรค การกระตุ้นให้เซลล์สมองเกิดกระแสไฟฟ้าจะทำให้เซลล์สมองมีการเชื่อมต่อที่ดีขึ้น ปรับการทำงานของสารสื่อประสาทให้สมดุล ทำให้เซลล์สมองสั่งงานได้ดีขึ้น และยังเป็นการเพิ่มการทำงานของเซลล์ผนังหลอดเลือด ทำให้เพิ่มการไหลเวียนเลือดบริเวณสมองที่ได้รับการกระตุ้นอีกด้วย

ขั้นตอนการรักษาโรคทางระบบประสาทด้วยเครื่อง TMS

ก่อนอื่น แพทย์จะทำการประเมินโรคและหาตำแหน่งที่เหมาะสมในการกระตุ้นสมองในผู้ป่วยแต่ละราย และคำนวณหากำลังคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่เหมาะสมในการรักษา จากนั้นจะนำหัวส่งคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามาติดไว้ที่ศีรษะ แขนขา หรือจุดที่ต้องการรักษา โดยใช้เวลารักษานานประมาณ 30-60 นาที ขณะที่ทำ TMS ผู้ป่วยอาจรู้สึกมีกล้ามเนื้อกระตุกบ้างเล็กน้อย

การรักษาด้วยวิธีนี้ต้องทำต่อเนื่องหลายครั้ง โดยจำนวนครั้งจะขึ้นอยู่กับโรคที่ทำการรักษา ข้อดีของการรักษาอีกอย่างหนึ่งคือ เมื่อรักษาด้วยเครื่อง TMS เสร็จแล้ว ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาล

ผลข้างเคียงของการรักษาระบบประสาทด้วยเครื่อง TMS

เกร็ง กระตุก (พบได้ 1-2 %)
ปวดศีรษะ กล้ามเนื้อใบหน้ากระตุก
เวียนศีรษะ มีเสียงดังในหู

ข้อจำกัดในการรักษาระบบประสาทด้วยเครื่อง TMS

ผู้ที่มีการฝังชิ้นส่วนของโลหะในสมอง เช่น ใส่ขดลวดในสมอง เพราะสนามแม่เหล็กเหนี่ยวนำวัตถุที่เป็นโลหะ
ผู้ที่ติดเครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) เพราะสนามแม่เหล็กจะรบกวนการทำงานของวงจรไฟฟ้า
ผู้ป่วยกลุ่มโรคลมชักที่ยังควบคุมอาการชักไม่ได้

ประโยชน์ในการรักษาระบบประสาทด้วย TMS

การรักษาได้รับการยอมรับว่าเป็นมาตรฐานของการรักษาในหลายๆ โรค โดยมีงานวิจัยทั้งในประเทศและต่างประเทศรองรับ เช่น

โรคหลอดเลือดสมอง เป็นการฟื้นฟูหลังเป็นโรค ส่งผลให้ผู้ป่วยดีขึ้นประมาณ 30% ในเรื่องกำลังกล้ามเนื้อ, การเคลื่อนไหว, การพูด, การกลืน
ลดและป้องกันอาการปวดศีรษะ ไมเกรน
กระตุ้นความจำ ในผู้ป่วยความจำเสื่อม

การรักษาโรคทางระบบประสาทด้วยเครื่อง TMS ถือเป็นการรักษาแนวทางใหม่ เป็นทางเลือกในการรักษาโรคทางระบบประสาทร่วมกับการรักษาหลัก มีความปลอดภัยสูง ผลข้างเคียงน้อย ให้ผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพดี

พญ.ฤดีรัตน์ วัฒนวงศ์
อายุรแพทย์หลอดเลือดสมองและประสาทวิทยา
ศูนย์สมองและระบบประสาท
โรงพยาบาลพญาไท 3

เครื่อง TMS กับการรักษาโรคทางระบบประสาท