ปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปอด

การสูบบุหรี่ และผู้ที่ได้รับควันบุหรี่
การสัมผัสสารก่อมะเร็งจากการประกอบอาชีพ และจากมลพิษทางอากาศ เช่น ไอควันของสารโลหะหนัก ไอระเหยจากนิกเกิล เส้นใยแร่ใยหิน สารเคมีทางการเกษตร ฝุ่นจากหิน หมอกควัน
ผู้ที่เคยมีรอยโรคเกี่ยวกับปอด อาทิ วัณโรค โรคถุงลมโป่งพอง มีโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไป
อายุที่เพิ่มขึ้น มีโอกาสพบได้มากขึ้นในคนที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
กรรมพันธุ์

มะเร็งปอดรักษาได้ด้วยการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียว (Uniportal VATS)

VATS (Video – Assisted Thoracic Surgery) เป็นการผ่าตัดส่องกล้องอวัยวะในช่องอก โดยใช้เลนส์ยาวร่วมกับอุปกรณ์ผ่าตัดยาวพิเศษสอดผ่านช่องระหว่างซี่โครงโดยไม่มีการถ่างขยายซี่โครง ซึ่งอุปกรณ์ทั้งหมดนั้นจะผ่านลงไปในแผลขอบหลังของราวนมขนาดประมาณ 3-4 เซนติเมตร

การผ่าตัดวิธีนี้จะใช้เทคนิคชั้นสูงในการผ่าตัด แพทย์ที่ผ่าตัดต้องมีความชำนาญและประสบการณ์ในการผ่าตัดส่องกล้องชนิด 2 และ 3 แผลมาก่อน โดยเทคนิคนี้จะเรียกว่า “การผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียว (Uniportal VATS)” ซึ่งจะมีความแตกต่างกับการผ่าตัดในอดีต คนไข้จะมีอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบ 3 แผล และผลลัพธ์ที่ได้จากการผ่าตัดไม่แตกต่างกัน ด้วยแผลที่มีขนาดแผลเล็กและไม่ต้องมีการตัดกระดูก จึงทำให้คนไข้ฟื้นตัวไว สามารถกลับไปทำงานหรือใช้ชีวิตประจำวันตามปกติได้เร็วขึ้น มีระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลเฉลี่ยเพียง 1-3 วันเท่านั้น

การผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียว สามารถผ่าตัดโรคต่างๆ ในช่องอกได้หลายโรค อาทิเช่น

โรคมะเร็งปอด (Lung cancer)
โรคเนื้องอกต่อมไทมัส (Thymoma)
โรคติดเชื้อในช่องอก (Emphyema thoracis)
โรคลมรั่วในช่องอกที่เป็นซ้ำ (Recurrent pneumothorax)
โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงเอ็มจี (Myasthenia gravis)
โรคน้ำขังในช่องหัวใจและช่องอกจากมะเร็ง (Malignant pericardial / pleural effusion)

ข้อจำกัดในการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียว

การผ่าตัดส่องกล้องนั้น สามารถทดแทนการผ่าตัดเปิดได้เกือบทุกโรคในช่องอก แต่มีข้อจำกัดในบางโรค เช่น ภาวะมะเร็งปอดระยะลุกลาม ภาวะมะเร็งเยื่อบุช่องอก (Malignant Mesothelioma) ภาวะติดเชื้อในช่องอกเรื้อรัง (Chronic Empyema Thoracis)

ทั้งนี้ในการผ่าตัดแต่ละโรค จะขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัด ซึ่งจะเป็นผู้ตัดสินใจวิธีการผ่าตัดส่องกล้องแผลเดียว ส่องกล้องหลายแผล หรือผ่าตัดแบบเปิดแผล เพื่อความปลอดภัยและให้ผลที่ดีที่สุดในการรักษา

นพ. ผดุงเกียรติ ตั้งพิรุฬห์ธรรม
แพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรม
ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลพญาไท 2

มะเร็งปอด กับการผ่าตัดส่องกล้องแผลเดียว