ผู้สูงวัย กลุ่มเสี่ยงอาการรุนแรงจากโรคไข้หวัดใหญ่

ไข้หวัดใหญ่ เกิดจากไวรัสอินฟลูเอนซา (Influenza virus) ซึ่งจะทำให้มีอาการในระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน โรคนี้มีอัตราเสียชีวิตสูงในกลุ่มผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป และหากเป็นผู้ป่วยโรคเรื้อรัง อาทิ โรคปอด โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคไต โรคอ้วน ก็จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอาการรุนแรงจากอาการแทรกซ้อนไปจนถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้

ปัจจัยที่ทำให้ผู้สูงวัยเป็นกลุ่มเสี่ยง

เมื่อเข้าสู่วัย 60 ปีขึ้นไป ร่างกายย่อมมีความเสื่อมลงไปมาก ความเสี่ยงจึงเพิ่มขึ้นเพราะเหตุต่างๆ ดังนี้

1. ภูมิคุ้มกันเสื่อมถอย (Immunosenescence)
ระบบภูมิคุ้มกันเป็นกลไกป้องกันร่างกายจากการติดเชื้อโรคต่างๆ พร้อมทั้งช่วยกำจัดเชื้อโรคที่เข้ามารุกราน แต่ภูมิคุ้มกันจะค่อยๆ เสื่อมถอยและลดลงตามอายุที่มากขึ้น ซึ่งเริ่มมีผลกระทบที่ชัดเจนกับคนในช่วงวัย 60 ปีขึ้นไป และยิ่งสูงวัยมากเท่าไหร่ก็ยิ่งมีโอกาสป่วยมากขึ้นจากการติดเชื้อ โดยพบว่าในช่วงที่มีไข้หวัดใหญ่ระบาด จำนวนผู้สูงอายุที่ต้องนอนพักโรงพยาบาลจะเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน

2. โรคประจำตัว (Underlying disease)
ผู้สูงอายุและผู้ที่เป็นโรคเรื้อรัง เช่น โรคไต โรคเบาหวาน และโรคมะเร็ง หากติดเชื้อไข้หวัดใหญ่จะมีความเสี่ยงเกิดอาการแทรกซ้อนสูง เช่น เป็นไซนัสหรือหลอดลมอักเสบ ปอดอักเสบ บางรายอาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต

3. ภาวะเปราะบางและความอ่อนแอในผู้สูงอายุ (Frailty)
ภาวะเปราะบางไม่ใช่โรค แต่เป็นภาวะหนึ่งของร่างกายซึ่งอยู่ระหว่างกลางของความสามารถในการทำงานได้กับภาวะไร้ความสามารถ เมื่อผู้สูงอายุติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ พบว่า 10% ของผู้สูงอายุจะสูญเสียความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองด้านกิจวัตรประจำวัน และจำเป็นต้องพึ่งพาผู้อื่น รวมทั้ง 1 ใน 3 ของผู้สูงอายุที่นอนโรงพยาบาลมักไม่สามารถกลับมาทำกิจกรรมได้ตามปกติภายใน 1 ปี

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่มีใช้ในประเทศไทยจะเป็นชนิด 4 สายพันธุ์ โดยแนะนำให้ฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยฉีดปีละ 1 ครั้งเป็นประจำทุกปี และสำหรับผู้ที่อายุ 65 ปีขึ้นไป ปัจจุบันมีวัคซีนอีกทางเลือกหนึ่ง คือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 4 สายพันธุ์ แบบ High Dose ซึ่งมีการใช้ในประเทศสหรัฐอเมริกาและในยุโรปมานานกว่า 10 ปี ซึ่งมีผลในการป้องกันและลดอัตราภาวะแทรกซ้อนได้มากกว่าวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดธรรมดา