การถูกสุนัขหรือแมวกัดนั้น ถือเป็นอุบัติเหตุอีกอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กเล็กที่เล่นซนไปตามประสา มักตกเป็นเป้าหมายถูกสัตว์เลี้ยงเหล่านี้กัดเป็นประจำ

ในฐานะพ่อแม่ผู้ปกครอง การกำชับให้ลูกหลาน เล่นอย่างระมัดระวังถือเป็นสิ่งแรกที่ควรปลูกฝังถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้ แต่เมื่อเกิดเหตุขึ้นจริง จงตั้งสติให้มั่น แล้วค่อย ๆ ปฏิบัติตามวิธีต่อไปนี้ทีละขั้นตอน

การชำระล้างแผลถือเป็นสิ่งที่ต้องทำเป็นอย่างแรกและเร็วที่สุด ด้วยน้ำสะอาดและสบู่ซึ่งหาง่ายทุกคนมีติดบ้าน ฟอกเบา ๆ ให้ทั่วบริเวณให้ลึกถึงก้นแผลหลาย ๆ ครั้ง จากนั้นจึงประเมินความสาหัสได้ของบาดแผล

การประเมินด้วยตาเปล่านั้น จะพอจำแนกลักษณะของแผลได้เป็น 3 ระดับ

ระดับแรกคือ ลักษณะไม่มีบาดแผล ไม่มีเลือดหรือรอยถลอก สามารถทำความสะอาดผิวด้วยแอลกอฮอล์ล้างแผลกับยาฆ่าเชื้อประเภทโพวิโดน-ไอโอดีนได้เอง
ระดับที่สองคือ มีรอยข่วนอาจจะมาจากเขี้ยวหรือเล็บแต่ไม่มีเลือดออก
ระดับสุดท้ายคือ เห็นแผลชัดเจน มีเลือดออก และสัมผัสน้ำลายสัตว์โดยตรง

ในขณะที่ระดับสองและสามนั้น หลังจากปฐมพยาบาลเบื้องต้นเสร็จให้รีบไปพบแพทย์โดยด่วน เพราะเป็นลักษณะอาการที่ควรอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ เช่นเดียวกับการรับยาฉีดป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ที่จะมีการฉีดต่อเนื่อง 4 – 5 ครั้ง ภายในหนึ่งเดือน ส่วนอีกชนิดนั้น คือโปรตีนต้านพิษที่ใช้ทำลายพิษโดยตรง ซึ่งการรับวัคซีนนี้เองที่เป็นเรื่องที่ผู้ป่วยจะต้องเคร่งครัดเป็นอย่างมาก หากหลงลืมจะเพียงครั้งเดียวจะทำให้ภูมิคุ้มกันไม่มีประสิทธิภาพ และจะต้องเริ่มต้นรับวัคซีนกันใหม่ โดยภูมิคุ้มกันนั้นจะอยู่ในร่างกายไปตลอดชีวิต

อย่างไรก็ตามหากถูกสุนัขหรือแมวกัดซ้ำ ภายในระยะเวลาไม่เกิน 6 เดือนหลังการรับวัคซีนจะต้องฉีดยากระตุ้นอีก 1 เข็ม และหากเกิน 6 เดือนไปแล้ว จะต้องใช้ยากระตุ้น 2 เข็ม ผู้ป่วยจำเป็นจะต้องบันทึกวันที่การรับวัคซีนเอาไว้เพื่อยืนยันต่อแพทย์ในการวางแผนการรักษาต่อไป

ข้อควรระวังคือ คนเรามีโอกาสในการถูกสุนัขหรือแมวกัดอยู่มากมาย เช่น การเผลอ (หรือตั้งใจ) เหยียบบริเวณลำตัว ขา หรือหางของสัตว์ การเข้าไปแยกสัตว์ที่กำลังกัดกัน การยุแหย่สัตว์ การหยิบอาหารขณะสัตว์กำลังกิน หรือการเข้าไปยุ่งกับสัตว์ที่ไม่รู้จักคุ้นเคย

เพราะเราไม่อาจรู้ได้เลยว่า สัตว์เลี้ยงน่ารักที่เป็นเพื่อนแก้เหงาให้กับมนุษย์มาทุกยุคสมัย จะเป็นอันตรายต่อเราได้แค่ไหน เพราะฉะนั้นพึงระวังและมีสติ คิดให้รอบคอบก่อนจะเกิดเหตุไม่คาดฝันไว้เสียก่อนจะดีที่สุด

เมื่อลูกถูกสุนัขหรือแมวกัด พ่อแม่ควรทำอย่างไร