ใจหายวาบ! เพราะปวดหน่วงๆ ที่ขาหนีบ รู้สึกมีก้อนตุงๆ แบบนี้ ไส้เลื่อนถามหาหรือยังนะ ไส้เลื่อน… แม้จะเป็นโรคที่เกิดได้กับทุกคนและพบได้ทั่วไป แต่เพราะเป็นความผิดปกติที่เกิดใกล้กับจุดสำคัญ จึงก็ทำให้หลายคนรู้สึกอายที่จะพูดถึง และคำถามสำคัญที่หลายๆ คนสงสัย คือถ้าเป็นไส้เลื่อนต้องผ่าตัดหรือไม่ แล้วจะมีปัญหาสุขภาพเพศตามมาหรือเปล่า วันนี้เรามีคำตอบ

ไส้เลื่อน… โรคนี้ใครก็เป็นได้

ถ้าเราเปรียบเทียบผนังหน้าท้องเราเหมือนถังใบหนึ่ง อวัยวะภายในก็จะอยู่ในถัง ถังใบนี้ไม่ใช่ถังที่ปิดสนิท 100% คือมีจุดอ่อนอยู่บริเวณขาหนีบ ซึ่งไม่ว่าจะผู้ชายหรือผู้หญิงก็มี ผนังส่วนนี้เป็นผนังหน้าท้องส่วนที่มีลักษณะการสานตัวของกล้ามเนื้อ ถ้ากล้ามเนื้อสานตัวดีมันก็จะแน่นหนา โอกาสการที่ไส้จะเลื่อนลงผ่านช่องที่อ่อนแอก็ยาก แต่ถ้ากล้ามเนื้อนั้นสานตัวกันได้ไม่ดี เมื่อมีอะไรมากระทบกระแทก เกิดแรงดันในช่องท้องสูงขึ้น หรือมีปัจจัยเสริมอื่นๆ ก็มีโอกาสเป็นไส้เลื่อนได้

อ้วน สูบบุหรี่จัด และหลายปัจจัยเพิ่มความเสี่ยงไส้เลื่อน!

ปัจจัยที่เพิ่มโอกาสเสี่ยงเป็นไส้เลื่อน ประกอบไปด้วย

ความดันในช่องท้อง ที่เพิ่มสูงขึ้น จากน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น
ภาวะต่อมลูกหมากโต ในผู้สูงอายุชายที่ปัสสาวะลำบากทำให้ต้องเบ่งโดยไม่รู้ตัว
อาการหอบหืด อย่างในผู้ที่สูบบุหรี่จัด ซึ่งไม่รู้ตัวว่าต้องใช้แรงในการหายใจมากกว่าปกติ เมื่อกระบังลมทำงานหนักก็ไปกดทับเพิ่มความดันในช่องท้องได้
โรคตับแข็ง ท้องมานน้ำ มีน้ำในช่องท้องมากขึ้นก็เพิ่มโอกาสเสี่ยงไส้เลื่อน
ตั้งครรภ์
ท้องผูก

ไส้เลื่อน… ถ้ายังเลื่อนกลับได้ ก็ไม่ต้องผ่าตัด

ความอันตรายของไล้เสื่อนคือการที่ลำไส้ไม่สามารถเคลื่อนตัวกลับขึ้นไปในช่องท้องได้ ทำให้ถูกบีบรัดจากช่องเปิดตามธรรมชาติของผนังหน้าท้องจนลำไส้บวม เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้ก็อาจทำให้ลำไส้เน่า และอาจร้ายแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้

แต่หากไส้เลื่อนที่คุณเป็นยังสามารถเลื่อนเข้าได้ออกได้ นอนลงแล้วยุบลง หรือเอามือดันแล้วยุบกลับเข้าไปก็ยังถือว่าไม่อันตราย เพียงแต่อาจจะก่อให้เกิดความรำคาญ เนื่องจากอาการปวด แต่ต้องทำความเข้าใจกันตรงนี้ว่า สาเหตุหลักของไส้เลื่อนเกิดจากความบกพร่องทางโครงสร้างของกล้ามเนื้อบริเวณผนังหน้าท้อง จึงไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ด้วยการกินยา ต้องรักษาด้วยการเสริมผนังหน้าท้องเทียม หรือซ่อมแซมด้วยการเย็บเนื้อเยื่อเข้าหากันเพื่ออุดช่องโหว่จึงจะป้องกันการเกิดซ้ำได้

ไส้เลื่อน… กระทบกับสมรรถภาพทางเพศหรือไม่?

ด้วยตัวโรคเอง คุณหมอตอบชัดว่า ไส้เลื่อนไม่ส่งผลกระทบต่อสมรรถภาพทางเพศอย่างแน่นอน แต่ความรู้สึกปวดหน่วงๆ ปวดตึงๆ บริเวณขาหนีบที่เกิดจากไส้เลื่อนนี่แหละ ที่อาจทำให้หมดอารมณ์ในการปฏิบัติภารกิจ เพราะการจะปวดมากหรือน้อยนั้น ก็ขึ้นกับกิจกรรมที่คุณทำในแต่ละวัน หากวันไหนต้องยืนนานๆ ทั้งวันความปวดก็อาจรุนแรงขึ้นได้

ผ่าตัดไส้เลื่อน Day Surgery ผ่าตัดวันนี้กลับบ้านได้ทันทีไม่ต้องนอน รพ.

การรีบรักษาไส้เลื่อนตั้งแต่เริ่มแรกจะช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เพราะช่องโหว่ที่ผนังบริเวณหน้าท้องยังมีขนาดเล็ก แต่หากปล่อยไว้ไม่รีบรักษา ผนังกล้ามเนื้อก็มีโอกาสขยายออกจนเนื้อเยื่อรอบข้างได้รับความเสียหาย ซึ่งนั่นอาจทำให้โอกาสเกิดไส้เลื่อนซ้ำเพิ่มสูงขึ้น โดยการผ่าตัดรักษาไส้เลื่อนในปัจจุบันแบ่งออกเป็น 2 วิธี ซึ่งได้ผลใกล้เคียงกันคือ

การผ่าตัดแบบเปิด จะมีแผลขนาดประมาณ 3-4 นิ้ว แพทย์จะทำการเย็บซ่อมแซมเนื้อเยื่อในบริเวณที่มีช่องโหว่ สามารถผ่าตัดได้โดยการฉีดยาชาเฉพาะที่ ไม่ต้องดมยาสลบ ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล แพทย์สามารถพิจารณาให้กลับบ้านได้หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน
การผ่าตัดแบบส่องกล้อง มีแผลขนาดเล็กราว 5 ถึง 1 เซนติเมตร 3 แผล แพทย์จะทำการเสริมผนังหน้าท้องเทียมทดแทนในบริเวณที่กล้ามเนื้อสานตัวกันได้ไม่ดี ซึ่งเหมาะสำหรับการรักษาไส้เลื่อนในกรณีที่เกิด 2 ข้างพร้อมกัน หรือใช้ในกรณีที่เคยผ่าตัดแบบเปิดแล้วกลับมาเป็นซ้ำ การผ่าตัดแบบส่องกล้องก็ไม่ส่งผลกระทบต่อแผลผ่าตัดเดิมมากนัก

หากพบว่าตนเองมีอาการที่อาจจะเป็นไส้เลื่อน ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจ วินิจฉัย และรีบรักษาจะดีกว่า เพราะการรักษาไส้เลื่อนขณะที่ยังมีขนาดเล็ก ย่อมซ่อมแซมผนังกล้ามเนื้อได้ง่ายกว่าปล่อยให้มีขนาดใหญ่

ผศ.นพ.ธัญเดช นิมมานวุฒิพงษ์
แพทย์หัวหน้าศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง ASIT

ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง

โรงพยาบาลพญาไท 3

ไส้เลื่อน จำเป็นต้องผ่าตัดไหม รักษาแบบไหนจึงตอบโจทย์