ความเชื่อหนึ่งที่คนไข้โรคกระดูกสันหลังมักเป็นกังวล ก็คือ เมื่อผ่าตัดเสร็จแล้วจะเดินไม่ได้ แต่เนื่องจากเทคโนโลยีการผ่าตัดในปัจจุบันก้าวหน้าไปมาก สามารถผ่าตัดได้แม่นยำ มีแผลที่เล็กลง และคนไข้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น รวมไปถึงมีการนำเทคนิคการใส่โลหะ (screw) เข้าไปยึดกระดูก มาใช้ในการรักษาโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ทำให้ผลข้างเคียงหลังการผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็นอาการชา เส้นประสาทได้รับบาดเจ็บ หรือเดินไม่ได้ จึงมีโอกาสเกิดขึ้นในเปอร์เซ็นต์ที่น้อยมาก

หมอนรองกระดูก…สำคัญมากนะ รู้ไหม?

หมอนรองกระดูก คือ เนื้อเยื่อชนิดหนึ่งที่ทำหน้าที่เหมือนตัวผ่อนแรงที่รองรับระหว่างกระดูกสันหลังสองชิ้น ในทุกๆ ครั้งที่มีการเคลื่อนไหว หมอนรองกระดูกจะทำหน้าที่รับน้ำหนักและรับแรงกระแทกระหว่างกระดูก ทำให้กระดูกสันหลังเคลื่อนไหวได้ เมื่ออายุมากขึ้นหรือใช้งานกระดูกสันหลังอย่างหนัก เช่น นั่งทำงานในท่าที่ไม่เหมาะสมนานๆ เล่นกีฬา ยกของหนัก หมอนรองกระดูกก็จะเสื่อม มีการแตก หรือเคลื่อนหลุดออกมา ทำให้ไปกดทับเส้นประสาทของกระดูกสันหลังและอาจทำให้เกิดอันตรายต่อการเดินหรือการทรงตัวได้

การรักษาภาวะกระดูกทับเส้นด้วยเทคนิค Pedicular screw

ในปัจจุบัน วงการแพทย์มีการนำเทคนิค Pedicular screw หรือการใส่โลหะเข้าไปยึดกระดูกเพื่อเชื่อมกระดูก ในผู้ป่วยรายที่มีภาวะกระดูกหลวม กระดูกเคลื่อน ในตำแหน่งของ pedicle ซึ่งตำแหน่งนี้จะมีลักษณะการเอียงจากนอกเข้ามาข้างใน การใส่ screw จึงต้องใส่ในลักษณะเอียงจากด้านนอกเข้ามาข้างใน โดยมีการเปิดแผลจากด้านข้างเอียงเข้ามาหาข้างใน ทำให้ลักษณะของแผลที่ได้จะมีแผลค่อนข้างกว้าง

เทคนิค Cortical screw ทางเลือกใหม่…ที่ให้แผลเล็กกว่า

ด้วยวิวัฒนาการทางการแพทย์ไม่เคยหยุดพัฒนา จึงได้มีการคิดค้น Cortical screw ซึ่งเป็นสกรูขนาดจิ๋วเล็กกว่า Pedicular screw แต่มีความแข็งแรงมากกว่าถึง 1.5 เท่า และลักษณะของการใส่ screw จะเป็นแบบใส่จากข้างในออกมาข้างนอก บริเวณตำแหน่งกึ่งกลางของแผล (midline) แผลที่ได้จึงค่อนข้างเล็กเพราะใช้แผลเดียวกับที่เจาะเข้าไปเพื่อขยายโพรงประสาท ไม่จำเป็นต้องเปิดบาดแผลและเนื้อเยื่อเพิ่มสำหรับการใส่ screw อีก โดยในระหว่างผ่าตัดนั้นแพทย์จะใช้เทคนิคการเชื่อมตำแหน่งกระดูกในข้อฟาเซ็ท (Facet Joint) ซึ่งจะอยู่ด้านหลังของกระดูกสันหลังใกล้กับจุดที่ต้องเลาะเส้นประสาท และนอกจากนี้ยังมีการใช้สารช่วยเร่งการเชื่อมต่อกระดูก (deminarize bone matric หรือ DBM) เพื่อช่วยลดการเสียเลือดและการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อและเส้นประสาทได้เป็นอย่างดี ทำให้ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวได้เร็วอีกด้วย

Cortical screw มีข้อจำกัดในการใช้อย่างไรบ้าง?

Cortical screw นั้นเหมาะกับกลุ่มผู้ป่วยทุกช่วงวัย โดยเฉพาะกลุ่มคนไข้สูงอายุ หรือมีภาวะกระดูกบาง เนื่องจากตำแหน่งที่ใส่ screw จะเป็นส่วนของ cortical bone ซึ่งกระดูกมีความแข็งแรงมากเป็นพิเศษ แต่จะถูกยกเว้นในกรณีของผู้ป่วยที่มีกระดูกผิดรูปหรือกระดูกสันหลังเคลื่อนที่มากกว่า 50% ขึ้นไป ซึ่งกรณีนี้จะต้องใช้วิธีการผ่าตัดด้วย Pedicular screw เนื่องจากว่า Cortical screw มีแรงดึงที่ยังไม่มากพอนั่นเอง และในการผ่าตัดหมอนรองกระดูกด้วย cortical screw ร่วมกับเทคนิค ฟาเซปฟิวชั่นนั้น เป็นการผ่าตัดที่ไม่จำเป็นต้องมีการเปลี่ยนหมอนรองกระดูก ซึ่งต่างจากวิธีการผ่าตัดแบบ cortical screw ทั่วไปที่ต้องใช้การผ่าตัดหมอนรองกระดูกร่วมด้วย

โรคกระดูกสันหลังทับเส้นประสาทนั้น ถือเป็นปัญหาใหญ่ของคนยุคนี้ที่เราต้องเผชิญมากขึ้น เนื่องจากอายุ พฤติกรรม หรือแม้กระทั่งการประสบอุบัติเหตุ ดังนั้นเราจึงควรหมั่นสังเกตร่างกายตนเองอยู่เสมอไม่ควรละเลยอาการต่างๆ ของโรค เช่น อาการชา ปวดร้าวลงขา หรือการเดินเหินไม่คล่องแคล่วเหมือนเดิม หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อได้รับการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที

ผศ. นพ. นรา จารุวังสันติ

ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดกระดูกสันหลัง

ศูนย์กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ โรงพยาบาลพญาไท 2

การรักษาโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทด้วยเทคนิค cortical screw