เชื้อไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) เป็นสาเหตุสำคัญของโรคทางเดินหายใจในกลุ่มเด็กเล็ก แต่ในปัจจุบันพบว่า ผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ก็มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อ RSV เช่นกัน และอาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบหรือหลอดลมอักเสบ

การฉีดวัคซีน RSV จึงเป็นทางเลือกสำคัญในการ ป้องกันโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ที่ทุกคนควรใส่ใจ โดยเฉพาะผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ บทความนี้จะพาไปรู้ลึกถึง 8 ข้อควรรู้เกี่ยวกับวัคซีน RSV สำหรับกลุ่มเสี่ยง

ทำไมผู้ป่วยเบาหวานจึงควรฉีดวัคซีน RSV?
- ผู้ป่วยเบาหวานมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอกว่าคนทั่วไป ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อ RSV และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบรุนแรง หรือระบบหายใจล้มเหลว วัคซีน RSV จึงช่วยลดความเสี่ยงดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ผู้ป่วยเบาหวานควรฉีดวัคซีน RSV ตั้งแต่อายุเท่าไหร่?
- ตามคำแนะนำขององค์การอาหารและยาสหรัฐฯ (FDA) วัคซีน RSV ควรเริ่มฉีด ตั้งแต่อายุ 60 ปีขึ้นไป สำหรับผู้ที่มีโรคเรื้อรัง แต่หากแพทย์ประเมินแล้วว่าเสี่ยงสูง อาจพิจารณาให้เริ่มได้ตั้งแต่อายุ 50 ปี
วัคซีน RSV ฉีดร่วมกับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ได้หรือไม่?
- สามารถฉีดพร้อมกันได้ โดยแนะนำให้ ฉีดคนละข้างของร่างกาย เช่น ไหล่ซ้าย-ขวา เพื่อลดการระคายเคืองเฉพาะที่ แต่บางรายอาจมีอาการปวดเมื่อย หรือบวมแดงบริเวณที่ฉีดมากขึ้นเล็กน้อย
วัคซีน RSV ช่วยป้องกันโรคได้มากแค่ไหน?
- จากข้อมูลการศึกษา วัคซีน RSV สามารถช่วย ลดโอกาสเกิดโรคติดเชื้อ RSV แบบรุนแรงได้ 70–85% โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคเรื้อรัง
อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีน RSV มีอะไรบ้าง?
- โดยทั่วไปวัคซีน RSV มีความปลอดภัยสูง อาการที่อาจพบ เช่น
  - ปวด บวม หรือแดงบริเวณที่ฉีด
  - ปวดกล้ามเนื้อ
  - ไข้ต่ำ
  - อ่อนเพลียเล็กน้อย
  - อาการเหล่านี้มักหายไปภายใน 1–3 วัน
วัคซีน RSV อยู่ได้นานแค่ไหน ต้องฉีดทุกปีหรือไม่?
- ปัจจุบันวัคซีน RSV ให้เพียง 1 เข็ม และยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดเป็นประจำทุกปีหรือควรฉีดกระตุ้นเมื่อไหร่ แต่ควรติดตามข่าวสารจากกระทรวงสาธารณสุข หรือแพทย์ผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
ต้องฉีดวัคซีน RSV กี่เข็ม?
- สำหรับผู้ใหญ่ทั่วไป ฉีดเพียง 1 เข็มต่อครั้ง ไม่จำเป็นต้องฉีดหลายเข็มในรอบปี
ควรเตรียมตัวอย่างไรก่อนฉีดวัคซีน RSV?

การเตรียมตัวเบื้องต้น ได้แก่

- พักผ่อนให้เพียงพอในคืนก่อนวันฉีด
- งดกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากในวันฉีด
- แจ้งแพทย์หากมีประวัติแพ้วัคซีนหรือยาใด ๆ

วัคซีน RSV ทางเลือกที่ช่วยลดความเสี่ยงการป่วยรุนแรงในกลุ่มเสี่ยง

ผู้สูงอายุและผู้ป่วยเบาหวาน ไม่ควรละเลยการดูแลสุขภาพทางเดินหายใจ เพราะการติดเชื้อ RSV อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย การฉีดวัคซีนจึงเป็นการป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูงและควรพิจารณาอย่างจริงจัง

หากท่านหรือคนในครอบครัวอยู่ในกลุ่มเสี่ยง สามารถเข้ารับคำปรึกษากับ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคติดเชื้อ หรืออายุรแพทย์โรคเบาหวาน ได้ที่โรงพยาบาลพญาไท 2 เพื่อวางแผนการฉีดวัคซีนอย่างปลอดภัยและเหมาะสมกับสุขภาพของแต่ละบุคคล

พญ. ชมพูนุช ศักดิ์จิรพาพงษ์

อายุรแพทย์เฉพาะทางโรคเบาหวานระบบต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสม

รพ.พญาไท 2

วัคซีน RSV กับผู้ป่วยเบาหวาน และผู้สูงอายุ