หากว่า “การลดน้ำหนัก” เป็นเรื่องยากที่ไม่เคยทำได้สำเร็จเลยสักครั้ง จนทำให้ต้องหันมาพึ่งทางเลือกสุดท้ายคือ “การผ่าตัดกระเพาะ” และพอพูดถึงคำว่าผ่าตัดขึ้นมา ก็ฟังดูเป็นเรื่องใหญ่ ที่ทำใจยากอีกเช่นกัน อย่างนั้นลองมาทำความรู้จักกับอีกหนึ่งทางเลือก ซึ่งอาจจะพอช่วยลดน้ำหนักได้ และทำให้ไม่ต้องไปถึงการผ่าตัดอย่างการกายภาพบำบัด ที่อาจจะช่วยให้การลดน้ำหนักครั้งนี้ของคุณสำเร็จก็ได้

กายภาพ…การรักษาที่อาจไม่ได้เป็นแค่ทางเลือก

การกายภาพบำบัด คือการแพทย์ทางเลือกที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพทั้งในแง่การส่งเสริม ป้องกัน รักษา ฟื้นฟูสุขภาพร่างกายและจิตใจโดยใช้วิธีตามหลักวิทยาศาสตร์ในคนไข้ทุกเพศทุกวัย ซึ่งแบ่งการกายภาพบำบัดในคนไข้ออกเป็น 5 ระบบ ได้แก่ ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ระบบประสาท ระบบปอดและทรวงอก ระบบเด็ก และด้านกีฬา “สำหรับผู้ที่มีปัญหาโรคอ้วน ในทางกายภาพบำบัดคนไข้มักจะมีอุปสรรคทางด้านร่างกาย โดยมักจะมีอาการปวดข้อเข่า ปวดข้อเท้า หรือปวดตามข้อต่อต่างๆ ทำให้ไม่สามารถออกกำลังกายเพื่อที่จะลดน้ำหนักได้ หรือแม้กระทั่งโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง ทำให้ค่าความดัน อัตราการเต้นหัวใจไม่คงที่ ออกกำลังกายแล้วอาจเกิดความเสี่ยงตามมาได้ ดังนั้น การกายภาพบำบัดจะแบ่งการดูแลคนไข้โรคอ้วน เป็น 2 แบบ คือ แบบไม่ต้องผ่าตัดกระเพาะ และแบบผ่าตัดกระเพาะ

แบบไม่ต้องผ่าตัดกระเพาะ คือ เมื่อแพทย์ทำการประเมินตรวจร่างกายและไม่มีความจำเป็นต้องผ่าตัดกระเพาะ หรือ คนไข้ไม่ต้องการผ่าตัดกระเพาะ เลือกที่จะดูแลตัวเองก่อนที่จะพิจารณาผ่าตัดอีกครั้ง ทางกายภาพบำบัดจะทำการตรวจประเมิน ชั่งน้ำหนัก วัดมวลกล้ามเนื้อ วัดมวลไขมัน วัดสัดส่วน อัตราการเผาผลาญ โรคประจำตัว การคำนวณอัตราการเต้นหัวใจที่เหมาะสมของคนไข้แต่ละคน และอาการบาดเจ็บทางร่างกายต่างๆ จากนั้นวางแผน และกำหนดเป้าหมายร่วมกันระหว่างนักกายภาพบำบัดและคนไข้ เช่น ต้องการลดน้ำหนัก ต้องการเพิ่มกล้ามเนื้อ หรือต้องการความยืดหยุ่น กำหนดระยะเวลาในการเข้าโปรแกรม 3 เดือน โดยมีการตรวจประเมินจากแพทย์ทุกเดือน และการตรวจประเมินจากนักกายภาพบำบัดทุกๆ 2 สัปดาห์ เพื่อมาปรับโปรแกรมการออกกำลังกายให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

แบบผ่าตัดกระเพาะ คือ เมื่อแพทย์ทำการประเมินตรวจร่างกาย และมีความเห็นว่าคนไข้มีความจำเป็นต้องผ่าตัดกระเพาะ หรือ คนไข้ต้องการผ่าตัดกระเพาะ ทางกายภาพบำบัดจะเข้าให้ข้อมูลเกี่ยวกับการปฏิบัติตนก่อน – หลังผ่าตัดเพื่อให้เกิดการขยับ หรือเคลื่อนไหวให้เร็วที่สุดตามหลักการการผ่าตัดกระเพาะอาหาร เช่น การฝึกหายใจ การพลิกตะแคงตัว การลุก – นั่ง ยืน เดิน หรือภาวะที่อาจเกิดขึ้นได้หลังผ่าตัด

การดูแลจากทีมกายภาพบำบัด

ทีมกายภาพบำบัดมีความชำนาญด้านการเคลื่อนไหวและการออกกำลังกาย ที่สามารถออกแบบการออกกำลังกายให้เหมาะสมกับคนไข้แต่ละรายได้ อีกทั้งยังมีการประชุม ปรึกษาร่วมกันกับแพทย์เจ้าของไข้รวมถึงสหวิชาชีพ เพื่อหาแนวทางการรักษาและกำหนดเป้าหมายที่ดีที่สุดร่วมกันกับคนไข้ เพราะเราต้องการให้คนไข้โรคอ้วนมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และยั่งยืน

อ้วน (อาจ) ไม่ต้องผ่า ถ้ารู้จัก “กายภาพ”