โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) พบได้ในทุกเพศทุกวัย และมักพบบ่อยกับผู้ที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตแบบไม่ค่อยลุกไปเข้าห้องน้ำ เช่น นั่งทำงานทั้งวัน ขับรถหรือต้องเดินทางโดยอยู่บนรถเป็นเวลานานๆ แม้โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบไม่ได้เป็นโรคที่ร้ายแรงมาก แต่หากเป็นเมื่อไหร่ก็สร้างความรำคาญและความทรมานได้เหมือนกัน
อาการของโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
มีอาการหลายอย่างที่เป็นสัญญาณเตือนว่าคุณมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เช่น
- ปัสสาวะบ่อย แต่มักจะปัสสาวะออกครั้งละน้อยๆ มีอาการคล้ายปัสสาวะไม่สุด
- รู้สึกปวดบริเวณท้องน้อย
- ปวดแสบ ขัด ขณะปัสสาวะ
- ปัสสาวะขุ่น บางครั้งมีกลิ่นผิดปกติ ในบางรายปัสสาวะอาจมีเลือดปน
สาเหตุของการเป็นโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
กระเพาะปัสสาวะเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียจากทวารหนักหรือช่องคลอด โดยเชื้อโรคจะเข้ามาทางปากท่อปัสสาวะผ่านเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ ผู้หญิงจะเป็นโรคนี้มากกว่าผู้ชาย เนื่องจากผู้หญิงมีท่อปัสสาวะสั้นและอยู่ใกล้กับช่องคลอดและทวารหนัก ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะได้ง่าย ในขณะที่ผู้ชายมีท่อปัสสาวะยาวกว่าและอยู่ห่างจากทวารหนัก โอกาสที่เชื้อโรคจะผ่านเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะจึงมีน้อยกว่า
ส่วนในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบซ้ำซาก (คือเป็นมากกว่า 3-4 ครั้งต่อปี) อาจมีกลุ่มโรคอื่นที่เป็นปัจจัยทำให้เป็นกระเพาะปัสสาวะอักเสบง่ายกว่าคนทั่วไป เช่น มีนิ่วในระบบปัสสาวะ มีการตีบตันของระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น
การตรวจวินิจฉัยโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
แพทย์จะซักประวัติร่วมกับการตรวจปัสสาวะโดยส่งเพาะเชื้อ มีการตรวจอัลตราซาวนด์หรือส่องกล้องตรวจกระเพาะปัสสาวะเพิ่มเติม เพราะผู้ป่วยบางรายอาจมีความผิดปกติในกระเพาะปัสสาวะ เช่น อาจมีนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หรือมีนิ่วในไตได้
วิธีการรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
เนื่องจากส่วนใหญ่โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ดังนั้น จึงต้องให้การรักษาโดยการรับประทานยาปฏิชีวนะ (Antibiotic) เพื่อกำจัดเชื้อโรค และรวมถึงกลุ่มยาที่สามารถลดความระคายเคืองของกระเพาะปัสสาวะด้วย
ทั้งนี้ เราสามารถลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้ เพียงแค่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทำลายสุขภาพบางอย่าง เช่น เลิกกลั้นปัสสาวะ เมื่อรู้สึกปวดก็ควรเข้าห้องน้ำ ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว และเข้าห้องน้ำปัสสาวะให้เรียบร้อยก่อนออกไปทำธุระนอกบ้าน และก่อนนอน เป็นต้น
แพทย์
