ไทรอยด์เป็นต่อมไร้ท่อที่อยู่บริเวณลำคอ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ เพื่อเผาผลาญพลังงานในร่างกายและช่วยทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างปกติ โดยเฉพาะหัวใจและระบบประสาท หากต่อมไทรอยด์ทำงานมากหรือน้อยไปจะส่งผลทำให้สมรรถภาพการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายแปรปรวน

ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroid)

เมื่อต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ก็จะเกิดภาวะที่ร่างกายมีระดับฮอร์โมนไทรอยด์สูง จึงมีการเผาผลาญพลังงานมากกว่าปกติและมีอาการต่างๆ เช่น

ใจสั่น มือสั่น ตื่นเต้นตกใจง่าย
ขี้ร้อน เหงื่อออกมาก
ขี้โมโห หงุดหงิดง่าย นอนไม่หลับ
กินเก่งแต่น้ำหนักไม่ขึ้นหรือน้ำหนักลดลง

ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism)

เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ ซึ่งเกิดจากการที่ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป จึงมีการเผาผลาญพลังงานน้อยกว่าปกติและมีอาการต่างๆ เช่น

เฉื่อยชา เบื่อ ไม่อยากทำอะไร
ง่วงนอนบ่อย ขี้หนาว ผมร่วง
เหนื่อยง่ายทำอะไรไม่ค่อยไหว
น้ำหนักขึ้นหรืออ้วนแบบบวมฉุโดยไม่มีสาเหตุ

กลุ่มเสี่ยงที่ต้องรีบมาพบแพทย์ คือ

มีประวัติบุคคลในครอบครัวเป็นไทรอยด์
น้ำหนักลดลงหรือเพิ่มขึ้น 3 กิโลกรัม ภายใน 1 เดือน
ถ้ารู้สึกคอโตหรือคลำเจอก้อนที่บริเวณคอ ควรรีบมาพบแพทย์

ตรวจเช็กความเสี่ยง

ปัจจุบันมีหลากหลายวิธีขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของโรค วิธีที่ดีที่สุด คือการตรวจพบให้เร็วที่สุด หากคุณมีความผิดปกติดังกล่าว ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อตรวจคัดกรอง เพื่อการรักษาที่ถูกต้องตรงจุด

การรักษาโรคไทรอยด์ทำงานผิดปกติ

การรักษาโรคไทรอยด์ แพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาจากระดับความรุนแรงของโรค รวมถึงลักษณะเฉพาะของผู้ป่วยในแต่ละราย เช่น อายุของผู้ป่วย ขนาดของต่อมไทรอยด์ ระยะเวลาของโรค ซึ่งโดยทั่วไปการรักษาไทรอยด์จะมี 3 รูปแบบ ดังนี้

รักษาด้วยยา การรักษาด้วยการใช้ยา จะใช้เวลาในการรักษายาวนานราว 1-2 ปี โดยผู้ป่วยจะต้องรับประทานยาอย่างเคร่งครัดและสม่ำเสมอ เพื่อให้ได้ผลในการควบคุมการทำงานของต่อมไทรอยด์ เพราะหากรับประทานยาไม่อย่างต่อเนื่องจะส่งผลให้อาการรุนแรงขึ้นได้ และยากต่อการรักษา
รักษาด้วยการกลืนแร่ไอโอดีน การรักษาด้วยวิธีนี้มักพิจารณาใช้ในผู้ป่วยที่มีอายุมาก และมีอาการค่อนข้างรุนแรง หรือรายที่กลับมาเป็นซ้ำหลังจากเคยรักษาด้วยการกินยามาก่อนแล้ว
รักษาด้วยการผ่าตัด แพทย์จะพิจารณาเลือกใช้การผ่าตัดเป็นทางเลือกสุดท้าย จะรักษาในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมากๆ และต่อมไทรอยด์มีขนาดโตมากขึ้น แพ้กลุ่มยากิน หรือเกิดผลข้างเคียงต่อระบบเม็ดเลือดและหลอดเลือดจากการรักษาด้วยการกินยาหรือกลืนแร่ไอโอดีนมาแล้ว

พญ. สุณีย์ เจี่ย
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสม
ศูนย์เบาหวานและต่อมไร้ท่อ โรงพยาบาลพญาไท 1

เช็กให้ชัวร์...สัญญาณเตือนไทรอยด์