เยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก (Meningitis) คือโรคติดเชื้อที่มีความรุนแรงและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต พบได้บ่อยในเด็กเล็ก โดยเฉพาะทารกและเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี หากรักษาไม่ทัน อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น พิการทางสมอง หรือเสียชีวิต ดังนั้น พ่อแม่และผู้ดูแลควรมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคนี้ เพื่อการป้องกันและเข้ารับการรักษาได้ทันเวลา

เยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็กคืออะไร?

เยื่อหุ้มสมองอักเสบ คือการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองและไขสันหลัง ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือเชื้อรา โดยเชื้อแบคทีเรียจะมีความรุนแรงและอันตรายมากกว่าเชื้อไวรัส

สาเหตุของเยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก

เชื้อไวรัส เช่น เอนเทอโรไวรัส, ไวรัสหัด, คางทูม, อีสุกอีใส
เชื้อแบคทีเรีย เช่น นีเซอเรีย เมนิงโกคอคคัส (Neisseria meningitidis), สเตรปโตคอคคัส นิวโมเนีย (Streptococcus pneumoniae), ฮีโมฟิลุส อินฟลูเอนซา (Haemophilus influenzae)
เชื้อรา พบได้น้อย มักเกิดในเด็กที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง

อาการของเยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก

อาการอาจแตกต่างตามวัยและเชื้อที่ก่อโรค โดยอาการสำคัญได้แก่

ไข้สูง
ปวดศีรษะ
คอแข็ง (ก้มคอแล้วเจ็บ)
อาเจียน
ซึม ไม่ทานอาหาร หรือร้องกวนผิดปกติ (โดยเฉพาะทารก)
ชัก
อาจพบจุดเลือดออกตามผิวหนังในบางกรณี (โดยเฉพาะการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดรุนแรง)

การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัย

แพทย์จะซักประวัติ ตรวจร่างกาย อาจเจาะเลือดและน้ำไขสันหลังเพื่อหาสาเหตุของเชื้อที่ก่อโรค

การรักษา

ติดเชื้อแบคทีเรีย: ต้องได้รับยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดโดยเร็วที่สุด
ติดเชื้อไวรัส: มักรักษาตามอาการและเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
ติดเชื้อรา: ให้ยาต้านเชื้อราตามความเหมาะสม
ในบางกรณีอาจต้องรักษาในหอผู้ป่วยหนัก (ICU)

การป้องกันเยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก

รับวัคซีนป้องกันโรคสำคัญ เช่น วัคซีนไข้กาฬหลังแอ่น (MenACWY, MenB), วัคซีนฮิบ (Hib), วัคซีนป้องกันโรคปอดบวม (Pneumococcal vaccine), วัคซีนหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน (MMR)
หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยโรคติดเชื้อ
รักษาสุขอนามัย เช่น ล้างมือให้สะอาดเสมอ
หากเด็กมีอาการผิดปกติ เช่น ไข้สูง ซึม ชัก หรือมีจุดเลือดออกตามตัว ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที

คำแนะนำสำหรับพ่อแม่

หากลูกมีไข้สูง ซึม อาเจียน คอแข็ง หรือมีอาการทางสมอง ควรรีบไปโรงพยาบาลโดยด่วน
อย่าละเลยสัญญาณผิดปกติ เพราะโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบอาจรุนแรงและอันตรายถึงชีวิต
วัคซีนคือเกราะป้องกันสำคัญที่ช่วยลดโอกาสเกิดโรคนี้

เยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก เป็นโรคที่ต้องเฝ้าระวังและให้ความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรง หากสงสัยว่าลูกมีอาการผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที การป้องกันด้วยวัคซีนและดูแลสุขอนามัยคือหัวใจสำคัญในการลดความเสี่ยงของโรคนี้

'เยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็ก' โรคร้ายที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม