แผลในกระเพาะ เพราะ “เชื้อเอชไพโลไร” (H. Pylori)

หลายคนคงเคยมีอาการปวดท้องแบบเป็นๆ หายๆ หิวก็ปวด อิ่มก็ปวด และด้วยคิดว่าคงเป็นแค่อาการของโรคกระเพาะธรรมดาๆ จึงไม่ได้กังวลมากนัก กินยาไปสักพักก็น่าจะดีขึ้นได้&#8230; แต่บางรายที่เป็นมานาน กินยาโรคกระเพาะแล้วไม่ดีขึ้น แบบนี้อย่านิ่งนอนใจ! เพราะอาการเหล่านั้นอาจมาจากการได้รับเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อว่า “เอชไพโลไร” (H. Pylori) หากไม่รีบรักษา อาจลุกลามจนเลยคำว่า แค่โรคกระเพาะอาหาร!!! ก็เป็นได้
<h2>เชื้อเอชไพโลไร (H. Pylori) คืออะไร? 
</h2>
เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร (Helicobacter Pylori) หรือเรียกสั้นๆ ว่า เอชไพโลไร (H. Pylori) เป็นแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ที่เยื่อบุกระเพาะอาหาร แต่ไม่ก่ออันตราย เว้นแต่บางกรณีที่อาจมีการติดเชื้อแบบเฉียบพลันหรือในปริมาณมาก อาจส่งผลให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ ซึ่งอาจรุนแรงถึงขั้นเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารได้ในที่สุด
<h2>ติดเชื้อเอชไพโลไร&#8230;มีอาการแบบไหน??? 
</h2>
การติดเชื้อเอชไพโลไร ส่วนใหญ่มักไม่มีอาการใดๆ แต่ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการระคายเคืองหรือการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหาร จนทำให้มีอาการต่างๆ ดังนี้
<ul>
<li>ปวดท้องเป็นๆ หายๆ เรื้อรัง ปวดหรือแสบร้อนที่ท้องส่วนบนบริเวณเหนือสะดือ และจะยิ่งปวดรุนแรงเมื่อท้องว่าง หรือหลังรับประทานอาหาร</li>
<li>ท้องอืด เรอบ่อย</li>
<li>คลื่นไส้</li>
<li>อาเจียนเป็นเลือด หรืออาเจียนมีสีน้ำตาลคล้ำ</li>
<li>อุจจาระเป็นเลือด ลักษณะของอุจจาระเป็นสีดำคล้ายยางมะตอย มีกลิ่นเหม็นรุนแรง</li>
</ul>
หากพบอาการเหล่านี้ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อรับการตรวจ วินิจฉัยอย่างละเอียด และรีบรักษาก่อนอาการลุกลามรุนแรง
<h2>ติดเชื้อเอชไพโลไร&#8230;จากไหนได้บ้าง? 
</h2>
การติดเชื้อเอชไพโลไร นั้นยังระบุแน่ชัดไม่ได้ แต่เชื้อนี้สามารถการถ่ายทอดจากคนสู่คน จึงมีข้อสันนิษฐานว่า อาจเกิดจากการสัมผัสเชื้อและนำเข้าปากโดยไม่รู้ตัว รวมถึงการบริโภคอาหารและน้ำที่มีการปนเปื้อนเชื้อ และจะยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้นหากอยู่ใกล้ชิดหรืออยู่ร่วมบ้านกับผู้ที่มีเชื้อเอชไพโลไร หรืออาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีสุขลักษณะไม่ดี
<h2>ตรวจให้มั่นใจ..ว่าใช่ “เอชไพโลไร” หรือไม่??? 
</h2>
เมื่ออาการหลายๆ อย่างที่เป็นยังระบุแน่ชัดไม่ได้ว่าเกิดจากการติดเชื้อเอชไพโลไรหรือไม่ ดังนั้น ผู้ที่มีอาการน่าสงสัย ควรได้รับการตรวจอย่างละเอียด เพื่อผลการวินิจฉัยที่แม่นยำและทำการรักษาอย่างตรงจุด ซึ่งทำได้โดย
<ul>
<li>การตรวจเลือด เป็นการตรวจหาสารภูมิต้านทานที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเพื่อต่อสู้กับเชื้อ</li>
<li>การตรวจลมหายใจด้วยวิธี Urea Breath Test การทดสอบยูเรีย โดยให้ผู้ป่วยดื่มสารยูเรียที่มีกัมมันตภาพรังสี จากนั้นจึงเป่าลมใส่ถุงเพื่อเก็บลมหายใจไปตรวจปริมาณแอมโมเนียที่เพิ่มขึ้น โดยเทียบกับคนปกติ เนื่องจากเชื้อเอชไพโลไร สามารถเปลี่ยนยูเรียให้เป็นแอมโมเนียได้ หากพบว่ามีปริมาณแอมโมเนียเพิ่มขึ้นมาก แสดงว่ามี<a style="color: #00826a;" href="https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2">เชื้อเอชไพโลไรในระบบทางเดินอาหาร</a></li>
<li>การตรวจอุจจาระ เป็นการเก็บตัวอย่างอุจจาระเพื่อตรวจหาสารภูมิต้านทานหรือแอนติเจน ซึ่งบ่งบอกถึงการติดเชื้อ</li>
<li>การส่องกล้อง แพทย์จะสอดอุปกรณ์ที่มีกล้องขนาดเล็กติดอยู่บริเวณส่วนปลายเข้าไปทางปากเพื่อตรวจดูความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร ในบางกรณีอาจมีการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อในช่องท้องเพื่อนำมาตรวจหาเชื้อร่วมด้วย</li>
</ul>
<h2>ติดเชื้อเอชไพโลไร&#8230;รักษาได้ 
</h2>
เมื่อมีการติดเชื้อเอชไพโลไร สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร และการใช้ยาปฏิชีวนะ
<ul>
<li>แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะสูตรเฉพาะ โดยต้องรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง 1-2 สัปดาห์ ซึ่งแพทย์จะพิจารณาตามความเหมาะสมของยาและผู้ป่วยแต่ละราย</li>
<li>ผู้ป่วยต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร โดยรับประทานอาหารให้ตรงเวลา หรือแบ่งเป็นมื้อเล็กๆ วันละ 5-6 มื้อ เพื่อไม่ให้ท้องว่างติดต่อกันเป็นเวลานาน ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการปวดท้องได้ด้วย</li>
</ul>
ในระหว่างการรักษา ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพริน ยาที่มีส่วนประกอบของแอสไพริน และ<a style="color: #00826a;" href="https://www.pobpad.com/nsaids">ยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์</a> เพราะอาจยิ่งทำให้เกิดการระคายเคืองและเสี่ยงมีเลือดออกในกระเพาะอาหารได้
หลังการรักษา แพทย์จะให้ผู้ป่วยกลับมาตรวจหาเชื้อซ้ำภายในเวลาอย่างน้อย 4 สัปดาห์เพื่อติดตามผลการรักษา หากพบว่ายังมีการติดเชื้ออยู่ ผู้ป่วยจะต้องรักษาซ้ำโดยเปลี่ยนยา เพราะมีความเป็นไปได้ว่าเชื้ออาจดื้อยา
<h2>ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ จากการติดเชื้อเอชไพโลไร 
</h2>
การติดเชื้อเอชไพโลไร ส่งผลให้เกิดแผลในกระเพาะอาหาร ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีและรวดเร็ว แผลดังกล่าวอาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายตามมา เช่น
<ul>
<li>ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร แผลในกระเพาะอาหารส่งผลให้มีเลือดออกภายในระบบทางเดินอาหาร และอาจนำไปสู่ภาวะโลหิตจาง ซึ่งภาวะนี้เป็นภาวะที่พบได้บ่อยที่สุด</li>
<li>กระเพาะอาหารทะลุ แผลจากการติดเชื้อในกระเพาะอาหารที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดการทะลุของกระเพาะอาหารตามมา คนไข้จะมีอาการปวดท้องช่วงบนเฉียบพลันรุนแรง หน้า ท้องแข็งตึง เมื่อกดบริเวณท้องจะรู้สึกเจ็บมาก</li>
<li>กระเพาะอาหารอุดตัน ทำให้อาหารไม่สามารถเคลื่อนออกจากกระเพาะอาหารได้ ผู้ป่วยจะอิ่มเร็ว อาเจียน เบื่ออาหาร และน้ำหนักลด</li>
<li>โรคมะเร็งกระเพาะอาหาร การติดเชื้อเอชไพโลไร เป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งกระเพาะอาหาร</li>
</ul>
<h2>รู้วิธีป้องกัน&#8230;ก่อนติดเชื้อเอชไพโลไร 
</h2>
เราสามารถป้องการติดเชื้อเอชไพโลไรได้ ด้วยการหลีกเลี่ยงความเสี่ยงและลดพฤติกรรมที่อาจกระตุ้นให้เกิดแผลในกระเพาะอาหาร
<ul>
<li>ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนจัดเตรียม และก่อนรับประทานอาหาร</li>
<li>หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารและน้ำดื่มที่ไม่สะอาด รวมทั้งอาหารไม่สุก</li>
<li>ลดการรับประทานอาหารที่มีรสจัด งดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และงดสูบบุหรี่</li>
<li>งดการใช้ยาแก้ปวดแอสไพริน และยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์</li>
<li>ผ่อนคลายความเครียดและความวิตกกังวล พักผ่อนให้เพียงพอ</li>
<li>หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ</li>
</ul>
“เชื้อเอชไพโลไร” ไม่ใช่แค่ทำให้เป็นโรคกระเพาะเท่านั้น เพราะยังเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เป็นมะเร็งกระเพาะอาหารได้ ฉะนั้นหากตรวจพบ “เชื้อเอชไพโลไร” ควรเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่องจากแพทย์เฉพาะทาง และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
เพราะหากไม่รีบรักษา&#8230;อาการปวดท้อง&#8230;อาจไม่ใช่ “แค่” ปวดท้องธรรมดา
&nbsp;
นพ. อุดมรัช โกวิททวิพัฒน์ 
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรกรรม 
ศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

ผู้ที่เป็นโรคกระเพาะอาหาร หากกินยาแล้วอาการไม่ดีขึ้น อาจเพราะมีการติดเชื้อแบคทีเรีย “เอชไพโลไร” ซึ่งหากไม่รีบรักษาอาจลุกลามจนกลายเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารได้

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล

แผลในกระเพาะ เพราะ “เชื้อเอชไพโลไร” (H. Pylori)

Tel

Email

บริการ

บทความ

เกี่ยวกับเรา

สาขาโรงพยาบาล