การสูญเสียการได้ยินในเด็กเกิดขึ้นบ่อยกว่าที่คนส่วนใหญ่จะคิด เด็กประมาณ 4 ใน 1,000 คน เกิดมาพร้อมกับการสูญเสียการได้ยิน และเมื่ออายุ 12 ปีเด็กประมาณ 20% จะสูญเสียการได้ยิน

ทุกพัฒนาการเริ่มจาก เสียง ที่ชัดเจน เพราะเสียงที่ได้ยินนำไปสู่การเรียนรู้และการสื่อสาร ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของพัฒนาการในด้านต่างๆ ของเด็ก

ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการสูญเสียการได้ยินในเด็ก ได้แก่ มีประวัติคนในครอบครัวหูตึงหรือพูดไม่ชัด มารดาติดเชื้อระหว่างตั้งครรภ์ คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวน้อย มีภาวะตัวเหลือง มีภาวะติดเชื้อบางอย่างที่เกี่ยวข้องกับหู ได้รับยาที่เป็นอันตรายต่อหูชั้นใน เป็นต้น

สัญญาณที่บ่งชี้ว่ามีการสูญเสียการได้ยิน

ในเด็กทารก

ไม่ตอบสนองต่อเสียง เช่น ไม่สะดุ้งหรือไม่หันตามเสียง
ไม่มองตามทิศทางหรือหันหาเสียง
ไม่ส่งเสียงอ้อแอ้ หรือเลียนแบบเสียง

ในเด็กวัยเรียน

ไม่ทำตามคำสั่ง
ถามซ้ำ หรือต้องพูดซ้ำๆ
หงุดหงิดง่าย หรือสื่อสารไม่รู้เรื่อง
พูดเสียงดัง
ต้องเพิ่มระดับเสียงโทรทัศน์ โทรศัพท์
พัฒนาการช้าทางภาษาและการสื่อสาร
ประสบปัญหาการเรียน เรียนไม่ทัน

การคัดกรองการสูญเสียการได้ยินในเด็ก มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้สามารถวินิจฉัยและให้การรักษาได้ทันท่วงที ซึ่งส่งผลดีต่อพัฒนาการทางภาษาและด้านอื่นๆของเด็ก

การตรวจประเมินการได้ยิน

1. การตรวจการได้ยินโดยใช้เสียงบริสุทธิ์ (Pure-tone Testing)

การประเมินความสามารถได้ยิน โดยมีระดับเสียงที่เบาที่สุดในแต่ละความถี่ทุ้มแหลม Pure- tone Testing ซึ่งมีการนำเสียงได้ 2 แบบ

Air Conduction Testing การนำเสียงทางอากาศผ่านหูฟัง เป็นการตรวจผ่านการสื่อสารหูฟังและนั่งในห้องเก็บเสียง

Bone Conduction Testing การนำเสียงทางกระดูก เป็นการติดอุปกรณ์เล็ก ๆ บริเวณด้านหลังใบหูหรือบนหน้าผากเพื่อการทดสอบการได้ยิน

2. การตรวจการได้ยินด้วยคำพูด (Speech Testing)

การตรวจวิธีนี้ควบคู่กับการตรวจแบบ Pure-tone Testing เพื่อประเมินความสามารถในการได้ยินและความสามารถในการพูดตามเสี่ยงที่ได้ยิน

3. การตรวจประเมินการทำงานของหูชั้นกลาง (Tests of Middle Ear)

การวัดการเคลื่อนไหวของเยื่อแก้วหูและหูชั้นกลางที่มีต่อแรงดันอากาศและเสียงดัง เช่น แก้วหูฉีกขาด มีน้ำมีหนองหรืออักเสบติดเชื้อของหูชั้นกลาง ท่อระบายความดันในหูชั้นกลางทำงานผิดปกติ เป็นต้น

4. การตรวจการได้ยินระดับก้านสมอง Auditory Brainstem Response (ABR)

เป็นการประเมินเส้นประสาทระหว่างหูชั้นในกับสมอง โดยวิธีการตรวจจะใส่หูฟังที่เป็นโฟมนิ่ม ๆ ใส่เข้าไปในรูหู และติดขั้วนำไฟฟ้าบนหน้าผาก ด้านหลังใบหูหรือติ่งหูทั้งสองข้างซึ่งขั้วนำไฟฟ้าจะบันทึกคลื่นไฟฟ้าสมองที่ตอบสนองต่อเสียงที่ใช้ตรวจ และคลื่นไฟฟ้าสมองจะแปลผลผ่านคอมพิวเตอร์ ใช้ตรวจในเด็กที่ไม่สามารถตรวจการได้ยินแบบ Pure-tone Testing ได้ หรือตรวจ Otoacoustic Emissions Test : OAE ไม่ผ่าน

5. การตรวจวัดเสียงสะท้อนจากหูชั้นใน (Otoacoustic Emissions Test : OAE)

เป็นการตรวจการทำงานของหูชั้นใน ผ่านเสียงสะท้อนของเซลล์ขนภายในหูชั้นใน ซึ่งการตรวจจะใส่หัวตรวจมีปลายเป็นยางนิ่ม ๆในรูหู และส่งสัญญาณวัดเสียงที่สะท้อน เซลล์ขนจะสั่นสะเทือนเมื่อเสียงคลื่นเสียงมากระทบ ในผู้ที่สูญเสียการได้ยิน เซลล์ขนในหูชั้นในจะทำงานไม่ปกติ โดยผลจะแสดงออกทางหน้าจอเครื่องตรวจวัด

การสูญเสียการได้ยินในเด็กและวัยรุ่นส่งผลกระทบต่อพัฒนาการ

ควรคัดกรองเพื่อค้นหาสัญญาณ และแก้ไขปัญหาตั้งแต่แรกเริ่มป้องกันการสูญเสียการได้ยิน

อย่ารอให้ “เสียง” เงียบหายไปจากพัฒนาการของลูก

หากคุณสังเกตว่าเด็กมีพฤติกรรมที่อาจบ่งบอกถึงปัญหาการได้ยิน ไม่ว่าจะเป็นการไม่ตอบสนองต่อเสียง พูดช้ากว่าปกติ หรือมีปัญหาด้านการเรียนรู้ ขอแนะนำให้รีบเข้ารับการประเมินโดยแพทย์เฉพาะทาง โรงพยาบาลพญาไท 2 มีทีมแพทย์ผู้ชำนาญการด้านโสต ศอ นาสิกวิทยา พร้อมเครื่องมือวินิจฉัยที่ทันสมัย เพื่อให้ลูกของคุณได้รับการดูแลอย่างตรงจุดตั้งแต่เริ่มต้น

เพราะทุกเสียงคือจุดเริ่มต้นของพัฒนาการที่สำคัญ อย่าปล่อยให้ความเงียบกลายเป็นอุปสรรคของอนาคต

สัญญาณเตือน 'ลูกหูตึง' ปัญหาการได้ยินในเด็ก...ตรวจพบเร็ว รักษาทัน!