เมื่อผู้ป่วยมาพบแพทย์ด้วยอาการหลอดเลือดหัวใจตีบระดับปานกลาง “การขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูน หรือ ใส่ขดลวด” คือแนวทางการตรวจวินิจฉัยที่แพทย์มักแนะนำ โดยวิธีการทำจะคล้ายกับการฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ ในกรณีนี้..สามารถทำต่อเนื่องหลังการฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ หรืออาจนัดมาในภายหลังก็ได้

อาการบ่งชี้ที่ควร..ขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูน (Balloon)

แน่นหน้าอกรุนแรง เหมือนมีของหนักกดทับ
หายใจหอบเหนื่อย เหงื่อท่วม หมดแรง ใจสั่น หน้ามืด คล้ายจะเป็นลม
อาจมีอาการปวดร้าว หรือชา ไปที่แขน ไหล่ กราม
มีประวัติหรือความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจขาดเลือด เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจขาดเลือด ภาวะอ้วน สูบบุหรี่ ไม่ออกกำลังกาย
เคยตรวจพบความผิดปกติจากการตรวจคัดกรองอื่นๆ เช่น กราฟไฟฟ้าหัวใจ คลื่นเสียงสะท้อน กราฟหัวใจขณะเดินสายพานผิดปกติ

ขั้นตอนการขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยบอลลูน (Balloon)

แพทย์นำสายสวนหัวใจชนิดบอลลูนสอดผ่านเส้นเลือดเข้าไปยังหลอดเลือดหัวใจตำแหน่งที่ตีบ
บอลลูนจะถูกขยายให้พองตัวขึ้น โดยขยายตัวแนบไปกับผนังหลอดเลือดและกดทับพลัค (plaque)
บอลลูนจะถูกทำให้แฟบลงและสายสวนจะถูกนำออกไปจากหลอดเลือดหัวใจ ทำให้บริเวณด้านในของหลอดเลือดกว้างขึ้นและเลือดไหลไปสู่กล้ามเนื้อหัวใจดีขึ้น

การขยายหลอดเลือดหัวใจ…ด้วยเทคนิคอื่นๆ

การขยายหลอดเลือดหัวใจโดยใส่ขดลวด (Stent)

ขดลวดถ่างขยายหลอดเลือดหัวใจเป็นอุปกรณ์ที่มีลักษณะเป็นหลอดโลหะทรงกระบอกขนาดเล็ก ซึ่งยึดติดอยู่บนบอลลูนของสายสวนหัวใจ
แพทย์สอดสายสวนชนิดขดลวดเข้าไปยังหลอดเลือดหัวใจที่ตีบและขยายบอลลูนให้พองตัวขึ้น
ขดลวดขยายตัวขึ้นกดทับผนังหลอดเลือดในขณะที่บอลลูนพองตัวขึ้น
เมื่อบอลลูนถูกทำให้แฟบลงและนำออกจากหลอดเลือดแล้ว ขดลวดถ่างขยายหลอดเลือดหัวใจจะยังคงอยู่ ณ บริเวณดังกล่าวถาวร เพื่อให้หลอดเลือดยังคงเปิดกว้างและทำให้การไหลของเลือดดีขึ้น

กรณีที่หลอดเลือดหัวใจมีไขมันและหินปูนเกาะจำนวนมาก หรือรอยตีบมีความแข็ง แพทย์อาจพิจารณารักษาโดยเทคนิคการกรอหลอดเลือดหัวใจด้วยการใช้ “หัวกรอความถี่สูง (Rotablator)” ซึ่งในกรณีนี้สามารถทำต่อเนื่องหลังจากเสร็จสิ้นการฉีดสีหลอดเลือดหัวใจได้เลย หรืออาจนัดมาในภายหลังได้เช่นกัน

การขยายหลอดเลือดหัวใจโดยหัวกรอความถี่สูง (Rotablator)

หัวกรอความถี่สูง (Rotablator) มีลักษณะเป็นหัวกรอที่มีเพชรฝังอยู่ หัวกรอดังกล่าวจะหมุนด้วยความเร็วรอบ 140,000-200,000 รอบต่อนาที สิ่งอุดตันจะสลายออกเป็นอนุภาคเล็กๆ ซึ่งมีขนาดเล็กมากพอที่จะไหลเวียนในระบบหลอดเลือดอย่างปลอดภัยก่อนที่จะถูกกำจัดออกจากร่างกาย

ขั้นตอนการทำ

แพทย์สอดสายสวนชนิดที่มีปลายเป็นหัวกรอความถี่สูง (Rotablator) เข้าไปยังหลอดเลือดหัวใจที่ตีบ
หัวกรอความถี่สูงจะเข้าไปกรอหินปูนภายในหลอดเลือดหัวใจ
แพทย์นำหัวกรอความถี่สูงออกและหินปูนจะสลายเป็นอนุภาคเล็กๆไหลเวียนไปในระบบหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดเปิดกว้างมากขึ้นและการไหลของเลือดดีขึ้น

หลังการขยายหลอดเลือดหัวใจ

กรณีสอดสายสวนหัวใจเข้าไปทางข้อมือ

บริเวณข้อมือจะถูกกดห้ามเลือดด้วยสายรัดข้อมือเช่นเดียวกับการฉีดสีดูหลอดเลือดหัวใจ

กรณีสอดสายสวนหัวใจเข้าไปทางขาหนีบ

แพทย์จะคาท่อนำสายสวนไว้จนกระทั่งยาป้องกันการแข็งตัวของเลือดหมดฤทธิ์ลง จึงนำท่อนำสายสวนออก
บริเวณขาหนีบจะถูกกดแผลห้ามเลือดประมาณ 15-30 นาที เมื่อเลือดหยุดจะปิดแผลด้วยพลาสเตอร์เหนียว และเพื่อให้แผลไม่มีเลือดออกเพิ่ม ช่วงแรกแผลที่ขาหนีบจะถูกกดและห้ามเลือดด้วยหมอนทราย (หนักประมาณ ½ – 1 กก.)
ห้ามงอขาหรือลุกนั่งหรือยืนโดยที่แพทย์ไม่อนุญาต
หลังการฉีดสีหลอดเลือดหัวใจผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารและน้ำได้

หากมีอาการเหล่านี้…ควรรีบแจ้งพยาบาล

รู้สึกอุ่น หรือมีของเหลวไหลซึม หรือเจ็บแปลบบริเวณที่สอดสายสวนเข้าไป หรือมีรอยจ้ำเขียวสีคล้ำขึ้น บวมขึ้น หรือเป็นวงกว้างขึ้น
รู้สึกไม่สบายตัว หรือต้องการความช่วยเหลือไม่ว่าเรื่องใดๆก็ตาม
หลังจากการขยายหลอดเลือดเพื่อให้ได้ผลดีผู้ป่วยควรอยู่โรงพยาบาลประมาณ 1-2 วัน และยังไม่ควรขับรถกลับด้วยตนเอง

ข้อควรปฏิบัติ…เมื่อกลับไปพักฟื้นที่บ้าน

ดูแลแผลโดยใช้พลาสเตอร์ปิดแผลไว้จนแผลแห้ง ถ้าแผลเปียกให้ทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
เริ่มรับประทานยาจนกว่าแพทย์จะบอกให้หยุด
ควบคุมปัจจัยเสี่ยงของหลอดเลือด
เมื่อแพทย์นัด ควรมาตามนัดเพื่อติดตามอาการและตรวจร่างกาย และหากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์
ควรแจ้งแพทย์อื่นๆ ให้ทราบว่าท่านได้รับการฝังขดลวด

รักษาหลอดเลือดหัวใจตีบ ขยายด้วยบอลลูน หรือใส่ขดลวด ดีอย่างไร?