ใครๆ ก็อยากมีฟันที่สะอาด สวยงาม และน่ามอง โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาฟันยื่น ฟันซ้อน ฟันเก การจัดฟันจึงเป็นทางหนึ่งที่ทำให้การเรียงตัวของฟันดูดีขึ้น มีรอยยิ้มที่สวยขึ้นได้ แต่ในระหว่างการจัดฟัน ผู้เข้ารับบริการจะต้องพิถีพิถันในการดูแลสุขภาพฟันและช่องปากให้มากขึ้น เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาฟันผุระหว่างการจัดฟัน ซึ่งเรามีคำแนะนำดังนี้

1. ดูแลรักษาช่องปากให้สะอาดให้ดีและมากกว่าก่อนที่จะติดเครื่องมือจัดฟัน เนื่องจากหลังติดเครื่องมือจัดฟันแล้วจะทำความสะอาดได้ยาก คราบจุลินทรีย์จะมีที่เกาะติดบนผิวฟันได้มากขึ้น จึงทำให้มีความเสี่ยงฟันผุ เหงือกอักเสบ ผู้ที่จัดฟันจึงควรปฏิบัติดังนี้

- แปรงฟันหลังรับประทานอาหารทุกมื้อภายใน 30 นาที และก่อนนอน จะทำให้คราบอาหารหลุดง่าย ไม่เหนียวติดบนผิวฟัน
- ใช้แปรงสีฟันสำหรับผู้จัดฟัน และยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ แปรงซอกฟันให้สะอาด และใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดฟัน
- แปรงฟันให้ถูกวิธี โดยดูวิธีการแปรงฟันและการใช้อุปกรณ์เสริมจากสมาคมทันตแพทย์จัดฟันแห่งประเทศไทยได้โดยแสกน QR code นี้

2. ดูแลเครื่องมือจัดฟันเสมือนเป็นส่วนหนึ่งของช่องปาก

- แปรงฟันและใช้แปรงซอกฟันทำความสะอาดรอบๆ เครื่องมือจัดฟัน หากปล่อยให้คราบอาหารติดเยอะรอบๆ เครื่องมือจะทำให้เสี่ยงฟันผุ ฟันมีรอยด่างขาว และคราบจุลินทรีย์จะทำให้เครื่องมือค่อยๆ หลุดได้โดยง่าย
- หากใช้เครื่องมือจัดฟันแบบถอดได้ ให้ทำความสะอาดโดยใช้แปรงสีฟันและน้ำสบู่หรือน้ำยาล้างจาน หากมีคราบหินปูนฝังแน่นให้ทำความสะอาดโดยใช้น้ำผสมน้ำสมสายชู อัตราส่วน 2:1 แช่เครื่องมือไว้นานประมาณ 4-6 ชั่วโมง แล้วแปรงออกด้วยน้ำสบู่

3. หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารเหนียว แข็ง หรือพฤติกรรมที่อาจส่งผลเสียต่อการจัดฟัน ดังนี้

- หลีกเลี่ยงน้ำแข็ง ปลาหมึก ถั่ว ลูกอม ท้อฟฟี่ หมูกรอบ เนื้อสัตว์เหนียวๆ ไม่ควรกัดแทะไก่ทอด ข้าวโพด แอปเปิ้ลด้วยฟันหน้า ควรตัดเป็นชิ้นๆ รับประทานให้พอดีคำ และไม่ควรเคี้ยวหมากฝรั่ง เพราะจะทำให้เครื่องมือจัดฟันหลุดได้
- ไม่กัดเล็บ ดูดนิ้ว พฤติกรรมเอาลิ้นดุนฟันหรือเครื่องมือจัดฟัน อาจทำให้ฟันเคลื่อนผิดทิศทาง

4. สัปดาห์แรกหลังติดเครื่องมือจัดฟัน อาจมีความรู้สึกปวดฟัน ระคายเคืองต่อริมฝีปาก กระพุ้งแก้ม อาการจะค่อยๆ ทุเลาลงในสัปดาห์ที่ 2 สามารถลดการระคายเคืองโดยใช้ขี้ผึ้งจัดฟันแปะที่เครื่องมือจัดฟันบริเวณที่ระคายเคือง

5. แปะบรรเทาอาการ หรือมาพบทันตแพทย์จัดฟันเพื่อตัดปลายลวดที่ยาวออก

6. ขูดหินปูนและตรวจฟันผุทุกๆ 6 เดือน

7. หากมีอุปกรณ์จัดฟันหลุดให้เก็บไว้ให้ทันตแพทย์จัดฟันในครั้งต่อไป

ทพ. พลกร บูรณะประเสริฐสุข

ทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมจัดฟัน

ศูนย์ทันตกรรม โรงพยาบาลพญาไท 2

ดูแลฟันและสุขภาพในช่องปากอย่างไรในระหว่างการจัดฟัน