ทางเลือกใหม่สำหรับผู้ที่เคยผ่าตัดกระเพาะอาหาร แต่ยังไม่ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมาย!!

การผ่าตัดลดน้ำหนัก หรือ Bariatric Surgery เป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยมและได้ผลอย่างมากสำหรับผู้ที่มีภาวะอ้วนระดับรุนแรง (Morbid Obesity) โดยการลดขนาดกระเพาะอาหารหรือเปลี่ยนทางเดินอาหารจะช่วยจำกัดปริมาณการรับประทานและการดูดซึมพลังงาน ทำให้น้ำหนักลดลงอย่างต่อเนื่อง

แต่ในบางราย แม้จะผ่านการผ่าตัดลดน้ำหนักมาแล้วกลับพบว่า…

น้ำหนักลดไม่ถึงเป้าหมาย
น้ำหนักกลับมาเพิ่มใหม่ (weight regain)
เกิดภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด เช่น กรดไหลย้อนรุนแรง รูรั่ว แผลเรื้อรัง หรือปัญหาการดูดซึมสารอาหาร

ในกรณีเหล่านี้ แพทย์อาจพิจารณาให้ผู้ป่วยเข้ารับ การผ่าตัดลดน้ำหนักซ้ำ หรือ Re-Do Bariatric Surgery

Re-Do Bariatric Surgery หรือการผ่าตัดลดน้ำหนักซ้ำ คืออะไร?

คือ การผ่าตัดลดน้ำหนักซ้ำ สำหรับผู้ป่วยที่เคยผ่าตัดมาก่อนแล้วเกิดปัญหา หรือไม่ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ การผ่าตัดซ้ำนี้จำเป็นต้องอาศัยเทคนิคเฉพาะทางและประสบการณ์ของศัลยแพทย์อย่างมาก เพราะสภาพทางเดินอาหารของผู้ป่วยได้ผ่านการเปลี่ยนแปลงมาแล้วครั้งหนึ่ง ทำให้การผ่าตัดซ้ำมีความซับซ้อนมากขึ้น

สาเหตุที่พบบ่อยว่าทำไมต้องผ่าตัดซ้ำ

น้ำหนักกลับมาเพิ่มอีกครั้ง (Weight Regain) สาเหตุจากกระเพาะอาหารที่ขยายตัวหลังเวลาผ่านไป หรือพฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสม เช่น กินจุบจิบ กินของหวานมากเกินไป
ไม่ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการในครั้งแรก บางรายน้ำหนักลดได้น้อยมาก โดยเฉพาะในผู้ที่ผ่าตัดด้วยวิธีที่จำกัดเฉพาะปริมาณอาหาร เช่น Gastric Banding
เกิดภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด เช่น กรดไหลย้อนรุนแรง รูรั่ว แผลไม่สมาน หรือการดูดซึมอาหารผิดปกติ

เกณฑ์การพิจารณาสำหรับผู้ป่วยที่จะเข้ารับการผ่าตัดซ้ำ (revision/conversion surgery)

ในกรณีที่ผู้ป่วยมีน้ำหนักลดลงไม่ถึงเกณฑ์หรือน้ำหนักเพิ่ม ดังต่อไปนี้

ห่างจากการผ่าตัดกระเพาะอาหารเพื่อลดน้ำหนัก สำหรับรักษาโรคอ้วนครั้งก่อน อย่างน้อย 2 ปี
น้ำหนักลดลงน้อยกว่า 50% ของน้ำหนักที่เกิน
น้ำหนักยังคงมากกว่า 30% ของน้ำหนักในอุดมคติ
สำหรับการผ่าตัดซ้ำกรณีอื่น ควรร่วมพิจารณากับแพทย์สหสาขาอื่นร่วมด้วย

วิธีการผ่าตัดซ้ำมีอะไรบ้าง

การผ่าตัดซ้ำจะพิจารณาจากวิธีที่เคยผ่าตัดมาก่อน และสภาพร่างกายของผู้ป่วยในปัจจุบัน เช่น

จาก Sleeve Gastrectomy → เปลี่ยนเป็น Roux-en-Y Gastric Bypass
ใช้ในกรณีที่มีภาวะกรดไหลย้อน หรือจำเป็นต้องลดน้ำหนักเพิ่มเติม
จาก Gastric Banding → เปลี่ยนเป็น Sleeve หรือ Bypass
หากพบการเคลื่อนหรือหลุดของอุปกรณ์
แก้ไขภาวะแทรกซ้อนเฉพาะจุด เช่น การปิดรูรั่ว หรือซ่อมทางเดินอาหารที่ผิดปกติ

ข้อดีของการผ่าตัดซ้ำ

ช่วยให้กลับมาลดน้ำหนักได้ต่อเนื่อง
ลดความเสี่ยงจากโรคร่วม เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือด
แก้ไขภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดครั้งก่อน
ฟื้นฟูคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น

ข้อควรระวัง

การผ่าตัดซ้ำมีความเสี่ยงมากกว่าการผ่าตัดครั้งแรก
ต้องอาศัยการประเมินอย่างละเอียดจากทีมแพทย์เฉพาะทาง
ควรได้รับการดูแลจากศูนย์ผ่าตัดโรคอ้วนที่มีความพร้อมทั้งด้านทีมแพทย์ เทคโนโลยี และการดูแลหลังผ่าตัดอย่างต่อเนื่อง

ผู้ที่เหมาะกับการผ่าตัด Re-Do Bariatric Surgery ได้แก่

1. ผู้ที่น้ำหนักกลับมาเพิ่มอีกครั้งหลังผ่าตัด

แม้เคยลดน้ำหนักได้สำเร็จในช่วงแรก แต่มีพฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสม ทำให้เกิดภาวะ weight regain
กระเพาะที่เคยถูกลดขนาดกลับขยายตัว ทำให้รับประทานอาหารได้มากขึ้น

2. ผู้ที่น้ำหนักไม่ลดลงตามเป้าหมายหลังผ่าตัด

พบได้ในผู้ที่เลือกผ่าตัดด้วยวิธีที่ไม่เหมาะกับพฤติกรรมการกินหรือโรคร่วม เช่น การใส่สายรัดกระเพาะ (Gastric Banding)

3. ผู้ที่มีภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดเดิม

เช่น กรดไหลย้อนรุนแรง, อาเจียนบ่อย, รูรั่วที่เย็บแผล, แผลไม่สมาน, หรือการดูดซึมอาหารผิดปกติ

4. ผู้ที่มีปัญหาโภชนาการเรื้อรัง

เช่น ขาดวิตามินและแร่ธาตุอย่างรุนแรง อ่อนเพลีย หรือมีผลกระทบต่ออวัยวะอื่น เช่น ผมร่วง เล็บเปราะ ภูมิคุ้มกันลดลง

5. ผู้ที่มีความพร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจ

ต้องผ่านการประเมินจากแพทย์เฉพาะทาง พยาบาล นักจิตวิทยา และนักโภชนาการ เพื่อวางแผนการผ่าตัดซ้ำให้ปลอดภัยและเหมาะสมที่สุด

คำแนะนำสำหรับผู้ที่กำลังพิจารณา Re-Do Bariatric Surgery

หากคุณเคยผ่าตัดลดน้ำหนักมาแล้วแต่ไม่ได้ผลลัพธ์ที่คาดหวัง หรือมีภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต อย่าปล่อยไว้โดยไม่ปรึกษาแพทย์

โรงพยาบาลพญาไท 2 ของเรามี ทีมศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านการผ่าตัดลดน้ำหนัก พร้อมด้วยทีมสหสาขาวิชาชีพ ได้แก่ แพทย์เฉพาะทางด้านอายุรกรรม จิตวิทยา และเวชศาสตร์ฟื้นฟู ที่จะร่วมกันวางแผนการรักษาอย่างรอบด้าน เพื่อผลลัพธ์ที่ปลอดภัยและยั่งยืนที่สุดสำหรับคุณ

ผศ. นพ. วิศิษฏ์ เกษตรเสริมวิริยะ

แพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรมผ่าตัดแผลเล็กผ่านกล้องขั้นสูง

การผ่าตัดลดน้ำหนักซ้ำ (Re-Do Bariatric Surgery)